За настап на меѓународен пазар и градење на транснационална компанија во зависност од ситуацијата, мисијата и целите, компаниите можат да одберат неколку стратегиски алтернативи, односно најадекватна стратегија за работење на тој странскиот пазар. Понекогаш може да се оди и со комбинација на повеќе стратегии, односно на еден пазар да се настапи со една стратегија, додека на друг пазар со друга стратегија.
Ова е првиот дел во кој ќе опфатиме 12 стратегии кои се најкористени кога станува збор за транснационални компании.
1. Увозна стратегија
Постои мислење дека увозот и извозот се наједноставни облици на меѓународната соработка. Но, секако и тие не се без ризик во работењето.
Увозот не е ниту едноставен, ниту безопасен и тука демнат голем број на опасности кои можат да предизвикаат сериозни проблеми и финансиски губитоци на компанијаата.
Со оваа стратегија, компаниите настојуваат да ги обезбедат производите кои им недостасуваат или кои се евтини, а барани на пазарот, за сопствено користење или за понатамошна продажба. Кога се зборува за увозот мора да се анализира страната која увезува. Доколку увозот го транснационална компанија или богата земја, тогаш најчесто се увезуваат, суровини, репроматеријали, руди, енергенси и слично.
Постојат и други видови на увоз, како увоз на висококвалификувана и обучена работна сила или евтина и нискоквалификувана работна сила во зависност од потребите на компанијата и од дејноста со која се занимава.
Транснационална компанија може да увезува и софистицирани производи од другите развиени земји, кои можат да произведат квалитетно, а евтино одредени производи, кои можат директно да се користат или да послужи за комплетирање на посложени производи. Пример: во производство на авиони можат да се користат делови произведени од други држави, кои се специјализирани за тој производ.
Во сиромашните земји главно се увезуваат готови технички производи, но се увезуваат и суровини со кои не располага државата (пример: колку и да е сиромашна државата, таа мора да увезува нафта).
Колку извозната компанија е појака и има баран производ, толку преговарачките позиции на компанијата која увезува се послаби. Извозната компанија која има баран производ, поставува различни ограничувања кои увозната компанија мора да ги испочитува, доколку сака да оствари соработка. Доколку извозната компанија има баран и помалку баран производ, таа може да го услови земањето на бараните, во однос на помалку бараните производи, во размер да речеме 80% спрема 20%. Понатаму може да го ограничи минималниот финансиски износ на купената стока, што некогаш претставува голем праг за компанијата.
Ако се работи за почетно работење, а компанијата увозник ги нема комплетните сознанија, тогаш компанијата извозник може погрешно да сугерира земање на одреден производ, за кој нема доволен број на купувачи во матичната држава. На тој начин, компанијата извозник се ослободува од сопствените залихи, додека компанијата увозник натрупува залихи и врзува финансиски средства за подолг временски интервал. Доколку, позицијата на увозната компанија е силна и ако работи на добар пазар, има разгранета дистрибутивна мрежа, силен финансиски и кадровски потенцијал, тогаш таа поставува услови за работење. Дури може увозот делумно или целосно да го компензира со извозот на стоката што ја поседува. На тој начин, компанијата остварува двојна заработка при увозот, но и при извозот.
2. Извозна стратегија
Оваа стратегија има предност, бидејќи ризикот при работењето е најмал и бара најмали дополнителни вложувања, а компанијата лесно може да го контролира работењето.
Извозната стратегија е меѓународна стратегија на едноставен трансфер на производи, услуги и капитал од една земја во друга, користејќи свои директни мрежи или користејќи посредници во дистрибуцијата и маркетингот.
Главната грижа на компанијата извозник е да обезбеди дистрибуција и продажба во друга земја.
Недостатоци на ова стратегија се високите трошоци за транспорт, даноците или совладувањето на други бариери кои може да ги постави земјата домаќин, бидејќи со преголемиот увоз им се создаваат проблеми на домашните компании. При потпишување на договорите помеѓу извозникот и увозникот се прецизира кој ќе ги плати транспортните трошоци (Инкотермс). Преку зголемување на овие трошоци, производот или услугата што ја нуди компанијата може да стане неконкурентна.
Доколку компанијата извезува производи преку посредници, тогаш има помала контрола врз маркетингот, но може дополнително да склучи договор со застапниците, околу поделбата на маркетинг информациите. Извозот може да се подобри и со девалвација на локалната валута. Банките, најчесто се јавуваат како посредници во работењето помеѓу две компании кои не се познаваат доволно или не сакаат да влегуваат во ризик, а сакаат да остварат увоз или извоз. Преку плаќање на акредитиви во банката, компанијата извозник се осигурува дека стоката ќе и биде платена, а компанија увозник се осигурува дека производите ќе пристигнат, бидејќи банката не врши уплата се додека не се потврди пристигнување на нарачаните производи. На тој начин и двете страни се заштитени од можните измами.
Извозот на само неколку артикли во светски рамки е редок случај и се однесува најчесто на земјите богати со нафта. Доколку земјата има голем извоз на одреден артикл, тогаш нејзината положба е зависна од случувањата на светскиот пазар.
Пример, 2001 година, 90% од вкупниот извоз на Кувајт претставувало нафта, што пак е 10 % од светскиот извоз. Спротивно, доколку учеството на определениот производ во вкупниот извоз на определената земја е мал, но во светски рамки претставува голем обем, тогаш таа земја е во состојба да ги диктира светските цени. Пример, 2001 година извозот на пченка од САД изнесуваше 0,7 % од нејзиниот извоз, а во светски рамки тоа претставуваше 57,1% .
Продолжува:
About Илија Чубровиќ
Speak Your Mind