post

Услови за Стопанисување на Малите Бизниси

Извесно време на претприемач спроведуваме истражување на услови за стопанисување на малите бизниси во Република Македонија. Прашалникот е затворен и време е за анализа. Ова тука не е мој глас туку гласот на сегашните и идните претприемачи. Ова не е политика туку нашата реалност. Се надевам дека барем мал придонес ќе дадат овие резултати и ќе бидат разгледани од оние кои имаат моќ да ги подобрат овие услови како на национално така и на локално ниво.

Благодарност на сите кои учествуваа преку одговарање и споделување на прашалникот и кои овозможија да имаме над 500 одговорени прашалници, поточно 524.

Услови за стопанисување

Состојба со услови за стопанисување на малите бизниси

Кои услови за стопанисување треба да се подобрат

56% сметаат дека условите за стопанисување за малите бизниси во Република Македонија се слаби. Иако како втор највлијателен одговор е дека состојбта е задоволителна со 28% сепак далеку е да кажеме дека е одлична. Ова го потврдува и фактот што 70% од одговорите се слаба и за никаде.

Иако верувам дека се прават обиди од страна на централните и локалните власти во Република Македонија за да се подобрат условите, но не сум сигурен дека во креирањето на генералната политика претприемачите на малите бизниси се вклучени на некаков начин.

Бидејќи прашалникот беше дизајниран да може да се одговара и за оние кои имаат бизнис и за оние кои немаат ќе мора да погледнеме какво е мислењето на претприемачите, а какво на оние кои сеуште немаат бизнис.

Мислење на претприемачи

Мислење на претприемачи

Од графикот за мислењето на оние кои имаат бизнис може да се забележи дека состојбата не е многу променета бидејќи сеуште високи 63% сметаат дека условите се слаби и за никаде.

Мислење на непретприемачи

Мислење на оние кои сеуште немаат бизнис

Интересно е што оние кои сеуште немаат бизнис сметаат дека условите за стопанисување не се баш најдобри. Можеби и затоа постои оној страв од започнување на сопствен бизнис како алтернатива на чекање на вработување и барање на сигурна работа.

Каде е потребно подобрување

Во прашалникот преку кој ја изведовме анализава имавме понудено подрачја кои можеби можат да послужат за да ги подобрат условите за стопанисување на малите бизниси во Република Македонија. Еве ги резултатите од овој дел:

Подрачја кои треба да се подобрат

Забележливо е дека финансиските услови доминираат како најпотребни и тоа скоро 40% или поточно 39% сметаат дека намалување на даноци, директна финансиска помош и достапноста на финансии треба да бидат подобрени.

Од графикот може да се забележи дека не постојат големи разлики во резултатите и според тоа може да се каже дека во сите подрачја опфатени со прашалникот би требало да има драстични подобрувања.

Други можни подобрувања

Во прашалникот имаше можност да се наведат и некои други подрачја на подобрувања, каде претприемачите и оние кои немаат бизнис можеа да си ги искажат маките во однос на она што треба да се подобри. Еве ги разновидните дополнувања на условите кои беа наведени погоре:

  1. Олеснување на процедури за затворање на бизнисот. (Ова навистина претставува проблем. Во неколку мои разговори со претприемачи кои поминале низ овој пекол ми рекоа дека процедурате може да трае и со месеци. За сето тоа време треба да имаш стечаен управник за кој ќе треба да плаќаш плата и придонеси.)
  2. Зголемување на можностите за електронски плаќања.
  3. Подобрување на наплата – изнаоѓање на адекватен модул за наплата од крајните купувачи.
  4. Прекинување со драконскиот систем на казнување кој ги уништува малите бизниси.
  5. Уништување на нелојална конкуренција.
  6. Објавување на тендери со објективен рок за подготовка на потребна документација.
  7. Повеќе програми кои обезбедуваат капитално вложување во малите но потенцијално растечки бизниси.
  8. Обезбедување на повеќе обуки за претприемништвото.
  9. Продолжување на проектот „регулаторна гилотина“ и целосно спроведување во пракса.
  10. Намалување на цените на услуги на јавните служби.
  11. Започнување со функционирање на гарантниот фонд.
  12. Доколку на еден се опростува долгот кон државата да се ослободат и сите други па и малите бизниси. (Ова навистина е дискриминаторна пракса од страна на властите. Не е здраво некој редовно да плаќа, а некој со години да наталожува долг и да му се опрости заради економска криза. Ако веќе се прави таков преседан, нека се направи за сите, а да се наградат оние кои редовно си плаќаат.)
  13. Обука за менџери од сите подрачја.
  14. Субвенционирање на набавка на нова технологија.
  15. Субвенционирање на проекти на извозно ориентирани компании.
  16. Субвенционирање (наградување или подршка) на иновации кои доаѓаат од македонски компании.
  17. Подобрување на патна мрежа и инфраструктура.
  18. Подобрување на мерките за вработување на нови лица.
  19. Повисоко ниво на инфлација.
  20. Директни контакти со стопанственици од други земји.
  21. Субвенционирање и обуки во однос на имплементација на некои стандарди (ISO, HACCP, GAP)
  22. Акредитирање на повеќе државни и приватни лаборатории за контрола на квалитетот и безбедноста на храната.
  23. Брендирање и патентирање на традиционалните македонски производи, како и донесување на препорачан техничко-технолошки процес.
  24. Организирање на јавни емисии на национални телевизии кои ќе имаат за цел да го поттикнат претприемништвото преку споделување на знаење и практика.
  25. Првите три години од започнување на бизнисот (мали бизниси) да бидат ослободени од даноци.
  26. Ослободување на дел од даноци за компании кои ќе земат практиканти како редовни студенти.
  27. Законска регулатива за задолжителни интерни обуки за вработени.
  28. Целосно елиминирање на партиската припадност кога станува збор за бизниси.
  29. Поефикасна администрација.
  30. Откоренување на корупција во државната администрација и судството.
  31. Пофлексибилна, попродуктивна и пописмена државна администрација.
  32. Зголемување на квалитетот во образованието и воведување на повеќе практична настава.
  33. Поголема ажурност на Министерството за финансии при исполнување на своите обврски кон малите бизниси и соодветно санкционирање и од таа страна доколку не се испочитува ненавременоста (да се плаќа камата за ненавремено плаќање).
  34. Зголемена контрола кај комисиите за доделување на кредити за самовработување (владин проект).
  35. Намалување на рокот за реализација на судски постапки во врска со наплата од постојните просечно над 365 дена на пристојни 30-60 дена.
  36. Дебирократизација на јавната администрација.
  37. Поттикнување на жените претприемачи овозможувајќи им поголема достапност на финансии.
  38. Обезбедување на стабилна и правна држава во вистински смисол на зборот.
  39. Поголема достапност на статистички податоци за бизнисите.

Овде се претставени одговорите при што оние кои се повторуваат не се претставени во листата. Она што можам да го издвојам како нешто што најмногу се повторува е следново:

  • Ублажување на казнена политика.
  • Дебирократизација на државната администрација.
  • Лесна достапност на финансиски средства за малите бизниси под поволни услови.
  • Државен завод за статистика да биде вистински сервис за малите бизниси и претприемачите.
  • Обезбедување на квалитетен систем за наплата.
  • Навремено плаќање на обврските на државата кон малите бизниси.

Корелација

На крај и за корелационата анализа која што ја спроведов врз резултатите. Целта беше да проверам какво влијание кој фактор има врз мислењето.

Интересно е што не постои корелација помеѓу мислењето за услови за стопанисување во Република Македонија и дали анкетираните имаат или немаат бизнис или колку време го имаат бизнисот. Истото се однесува и на тоа дали се мажи или жени или пак староста. Ова е логично бидејќи најверојатно сите ги чувствуваат тие услови сметаат дека не се баш најповолни. Од слабата корелација која ја добив како највисока може да се извлече возраста на претприемачот во однос на неговото мислење за стопанисување иако нема некое силно статистичко значење би сакал да го напоменам:

Колку е поголема возраста на претприемачот, толку повеќе смета дека условите за стопанисување на малите бизниси се полоши.

Објавено на 31/05/2010 | Filed Under: Анализи Leave a Comment
post

Зошто сегментација на пазарот?

Сегментација на пазарот Не верував дека ќе налетам на некој кој погрешно ја толкува сегментацијата на пазарот, а на некој начин е вовлечен во процес на бизнис планирање, но од другата страна, не од страна на претприемачите. Но, добро и тоа се случува.

Еве ја приказната од еден претприемач кој ми е роднина.

Мал бизнис таргетира извозни компании. И нормално во процесот на бизнис планирање го интересира колкав е бројот на тие компании кои извезуваат. Тоа го прави во делот на сегментација на пазарот како што го опишав во насловот Анализа на пазарот и индустријата. Тука следуваат пити во вид на графици, се со цел да се види конкретниот број на извозници при што пазарот го сегментира на извозници и неизвозници и делот извозници претставува целен пазар.

Претприемачот не го интересира износот во долари на извозот на една компанија, во тој сегмент од пазарот. За него и оној кој имал извоз од 2000$ а сака да има 10000$ и оној кој има милионски суми е една бројка – број 1. Значи тој едноставно, го прави она што треба да го прави да ги собере во вид на бројка сите извозници за да види дали ќе има доволно критична маса на потенцијални купувачи за неговите производи и/или услуги. Програмерите користат наредба Count за една ваква „сложена операција“.

Податоци кои ги користи претприемачот се податоци за компании кои имале EXA1 декларација. За оние кои не се запознаени тоа е декларација која означува редовен извоз, со пополнета рубрика 24 од ЕЦД-то 11. Тоа пак 11 значи Конечно купување/продажба.

Е сега некој му вели на тој претприемач не е добра сегментацијата бидејќи не се гледа кој процент претставува извоз во вид на лон систем. Не ми е јасно како некој може да меша лон систем со редовен извоз кои што се сосема различни постапки и кои имаат сосема различни декларации. Едната ЕXA1 а лон или поточно кажано повторен извоз на привремено увезена стока заради облагородување со EXA3. И начинот на плаќање е различен (рубрика 24) каде се впишува 51 што значи трансакција после преработка.

Можеби причината е да се види структурата на извозниците. Но, зошто некој да го оптеретува бизнис планот доколку една таква информација не му е важна бидејќи се оди според принципот сите се еднакви.

Едно е важно: Сегментацијата на пазарот се прави за да се измери критичната маса на потенцијални потрошувачи, за да се спореди предвидување на продажба со таа критична маса, за да се мери учеството на бизнисот на пазарот и со тоа да се види колкав процент држат конкурентите…

А не се користи заради поубав график во вид на пита со проценти на различни имиња на потенцијални купувачи. Тоа подоцна самите ќе си го правите во вид на маркетинг или продажна стратегија.

Објавено на 26/05/2010 | Filed Under: Анализи, Маркетинг Leave a Comment
post

Бизнис План – SWOT Анализа

Ќе продолжиме со следниот елемент, односно наслов на бизнис план – SWOT анализа. Досега ја завршивме насловната страна, и го поставивме скелетот на бизнис планот преку краткото резиме и содржина. Потоа, напишавме нешто за нашата компанија, ги дефиниравме производите и услугите како како за поблиска така и за подалечна иднина и направивме анализа на пазарот и индустријата. Сега е време во овој дел од процесот на планирање да ги видиме нашите реални позиции.

Бизнос план - SWOT анализа

Бизнис план - SWOT анализа

Во претходната верзија на овој туторијал овој наслов за SWOT анализа беше како последен додека во оваа верзија одлучив да го сместам веднаш по завршување на анализа на пазарот и индустријата. Зошто? Првин, SWOT анализата претставува анализа на бизнисот од внатрешен и надворешен аспект. Отсекогаш сметам дека внатрешен аспект е многу поедноставен додека вистински проблеми со оваа алатка доаѓаат при анализа на надворешниот аспект. Па затоа додека сеуште ни е свежа анализата на пазарот и индустријата која на некој начин ги анализира сите надворешни чинители на една бизнис околина, подобро е веднаш да се премине со SWOT анализата.

Треба да напоменам дека ни оваа анализа не мора да биде конечна туку едноставно може да се ажурира и по завршување на останатите наслови. Ова е процес на планирање, а не пишување на план. Така да се додека сме во работна верзија, ние планираме.

Општо за SWOT анализа

SWOT анализа е елемент кој треба да воведе реалност во вашиот бизнис план. Зошто реалност? Она што досега го анализиравте и планиравте преку SWOT анализа треба да видите колку сте реални, односно кои се вашите јаки и слаби страни, како и тоа кои се вашите можности и закани. Кратенката SWOT претставува акроним добиен од првите букви на зборовите.

  • Strengths – силини, јачини, предности…
  • Weaknesses – слабости, недостатоци, мани…
  • Opportunities – шанси, можности, прилики…
  • Threats – закани, опасности…

Повеќе детали за основите на SWOT анализа можете да прочитате во Основи на SWOT анализа.

Чекори за спроведување

Овој наслов на бизнис планот не опфаќа голем процентуален дел од планот како документ, на пример доволна е една страна за се да се претстави. Но, посложен и повеќе време ќе одземе процесот на спроведување на анализата. Како најдобар начин за спроведување на оваа анализа е да се поставуваат прашања и да се одговараат истите. Како еден пример на поставен прашања за спроведување на SWOT анализа за бизнисите во Македонија можете да ги прочитате во Прашалник за SWOT анализа.

Како најдобро решение сеуште сметам дека ќе биде спроведување на SWOT анализа преку 4 чекори:

  1. Скенирање на надворешна и внатрешна бизнис околина.
  2. Анализа на внатрешната и надворешната околина.
  3. Конструирање на SWOT матрица.
  4. Дефинирање на стратегии.

SWOT анализа - 4 чекори

SWOT анализа - 4 чекори

Прашањата за внатрешните и надворешните елементи за бизнисот би требало да ги опфатат сите значајни работи кои имаат или пак ќе имаат влијание врз бизнис перформансите. Како основни прашања на кои ќе треба да дадете одговор и добар водич во овој процес ќе ви послужи написот за SWOT анализа во 4 чекори.

За секој одговор поставете си го прашањето ЗОШТО. Зошто нешто е јака, а зошто слаба страна? Зошто нешто е можност, а зошто закана?

Вклучување на анализата во бизнис планот

Она што анализирате, преку одговор на прашања и дефинирање на слаби и јаки страни, како и можности и закани не треба се да го сместите на некој начин во бизнис планот. Доволно е бизнис планот да биде содржан со два поднаслови од овој наслов:

  • SWOT матрица
  • Стратегии кои произлегуваат од SWOT анализа

SWOT матрица

Поставете ги сите елементи во SWOT матрица како што е прикажано на сликата подолу согласно тоа дали тој елемент претставува јака или слаба страна или пак можност или закана.

SWOT матрица

SWOT матрица

Стратегии

Откако ќе ја имате SWOT матрицата потребно е да изберете соодветни стратегии согласно дијаграм на текот за SWOT анализа. Од SWOT матрицата можете да извлечете 4 стратегии:

  • S-O стратегии (Силини-Можности стратегии). Овие стратегии треба да ги искористат можностите кои се вклопуваат во силните страни на бизнисот.
  • W-O стратегии (Слабости-Можности стратегии). Овие стратегии треба да овозможат да се надминат слабостите на бизнисот додека се искористуваат можностите.
  • S-T стратегии (Силини-Закани стратегии). Овие стратегии треба да овозможат искористување на слните страни, додека се елиминираат или намалуваат заканите од околината.
  • W-T стратегии (Слабости-Закани стратегии). Овие стратегии треба да овозможат елиминирање на слабостите и оневозможување на надворешните закани да ги допрат токму тие слабости на бизнисот.

Наведете ги овие стратегии описно. Можете да ги сместите и во една табела при што за секоја стратегија во посебна колона наведете ги тактикте, а за секоја тактика наведете ги активностите кои ќе треба да ги превземете. Понатаму ќе стане збор и за други стратегии во бизнис планот како продажна и маркетинг стратегија. Стратегиите кои ќе се дефинираат тука ќе претставуваат темел за развој на бизнисот во иднина.

SWOT стратегии

Стратегии од SWOT анализа

Во секој случај овој наслов е многу важен елемент од целиот процес на планирање. Доколку уште сега го спроведете искрено и реално, ги дефинирате стратегиите секако подоцна ги спроведете тие стратегии можете да очекувате да имате недостижна конкурентска предност.

Објавено на 05/05/2010 | Filed Under: Анализи, Бизнис план, Започнување на бизнис 1 Comment
post

Истражување на Пазар – Porter-ов Модел

Ова е продолжеток на темата за истражување на пазарот. Предходно пишував за методи за истражување на пазарот кои се однесуваат на прибирање на податоци.

Porter-ов модел на истражување на пазарот или пак анализа на индустријата, кој уште се нарекува и Porter-ова анализа на 5 сили претставува една моќна алатка за претприемачите. Овој модел се однесува на анализа на 5-те сили кои што влијаат на конкурентноста на еден бизнис на еден пазар или пак индустрија во која опстојува тој бизнис.

Овој модел е развиен од страна на Michael E. Porter во 1979 година. Суштината на самиот модел се 5 сили кои влијаат на конкурентноста на еден бизнис прикажани како на сликата:

Porter-ов Модел за анализа на индустријата

1. Конкурентност

Оваа сила се однесува на конкурентите кои веќе се наоѓаат на пазарот. Вашата задача како претприемч ќе биде да го определите нивниот број и способноста. На пример, доколку Вашиот бизнис на пазарот на кој се наоѓа има повеќе конкуренти кои нудат слични производи и/или услуги со слични карактеристики и корисност за потрошувачите тогаш Вашата конкурентска моќ ќе биде мала. Од друга страна доколку никој друг не го прави она што Вие го правите на пазарот ќе имате огромна пазарна моќ.

2. Закана од влез на нови компании

Пазарната моќ се отсликува и врз основа на втората сила од овој модел а тоа е влез на нови компании. Прашањето е колку е лесно да се влезе на овој пазар. Доколку влезот на пазарот е едноставен при што нововлезените бргу можат да ги научат правилата на играта, Вашиот бизнис може бргу да ја изгуби предноста како еден „староседелец“ на пазарот.

3. Закана од субститути

Субститути се производи кои не се исти како производите на Вашиот бизнис, но можат да се користат како замена на Вашите производи. Оваа сила доаѓа од способноста на потрошувачите за разлика од претходните две кои се однесуваа на конкуренцијата. Кога велам способност мислам на способноста Вашите потрошувачи лесно да го заменат користење на Вашиот производ со некој субститут. Доколку субституцијата на Вашиот бизнис модел може да постои и е едноставна да се направи, тогаш оваа сила ја намалува Вашата моќ на пазарот.

4. Моќта на купувачите

Ова е реална сила која може да постои во секој пазар. Оваа сила се базира на бројот на купувачи врз кои се потпира Вашиот бизнис, нивната важност за бизнисот, леснотија да го променат Вашиот бизнис со конкурентскиот… Доколку вашиот бизнис е премногу базиран само на неколку купувачи тогаш тие по одредено време ќе сватат дека ќе имаат моќ врз вас како претприемач и врз вашиот бизнис. Инаку оваа сила бара одговор на прашањето колку едноставно купувачите можат да влијаат на намалување на вашите цени.

5. Моќта на снабдувачите

Како пета сила која влијае на позицијата на вашиот бизнис на пазарот согласно овој модел е моќта на снабдувачите. Повеќето претприемачи не се ни свесни колку снабдувачите можат да влијаат на еден просечен бизнис. На пример, снабдувачите имаат моќ да ја диктираат цената на Вашиот производ или услуга бидејќи нивните производи или услуги се вградуваат во вашите. Но, прашањето е колкаво влијание можат да имаат? Оваа сила е под влијание на бројот на снабдувачи, трошоци за да ги замените постоечките снабдувачи, уникатноста на нивните производи или услуги…

Од овие 5 сили кои влијаат на конкурентноста на еден бизнис можеме да забележиме дека на некој начин се опфатени и во оние прашања кои ги дизајнирав за анализа на индустријата. Можете едноставно да ги следите прашањата и да ги одговарате при што ќе добиете една квалитетна слика за тоа што ќе треба да преземете.

Инаку целта со овој модел е да се намали негативното влијание на овие сили. На пример, да воспоставиме доволно силни бариери за да биде тешко некоја нова компанија да влезе на пазарот. Целта по една ваква анализа мора да бидат конкретни чекори кои Вие како претприемач ќе треба да ги превземете за да си ги зајакнете позициите на пазарот.

Објавено на 22/03/2010 | Filed Under: Анализи 1 Comment
post

Како за неколку минути на прво место на Google?

Целта на веб презентација на бизнисите е да бидат најдени на овој огромен виртуелен простор. Прво, помеѓу се друго останато е да бидат најдени на Google, најмоќниот пребарувач. Инаку зошто на еден претприемач би му била потребна бизнис веб страна.

Веќе пишував за тоа дали веб страната е обична брошура и дополнувањето на тој напис во вид на заборавено поглавје. Во овие написи преку еден пример и преку некои мои размислувања ја претставив разликата помеѓу обична брошура и квалитетна веб страна која привлекува посетители кои ги трансформира во купувачи.

Целта на веб страните е да овозможат еден сосема нов приод во маркетингот, приод кој не е ист со оној маркетинг од ХХ-иот век туку сосема поразличен, а тоа е влезен маркетинг.

Овој напис претставува една моја презентација која произлезе како резултат на едно мое истражување и анализа како за насловот на една страна да излезам прв на Google и тоа на англиски јазик каде конкуренцијата е доста поголема. Оваа истражување во форма на пробување, грешење и забележување траеше неколку месеци. Веб страната на која работев беше Entrepreneurship In a Box, англиска верзија на претприемач која се повеќе ми служи за анализи и пробување на нови работи.

Тука нема да ги забележувам сите оние работи кои веќе ги имам инсталирано за да се известува Google за новата содржина туку едноствано за она што направив за веднаш по кликнување на копчето Publish за фразата која ја таргетирав да се најдам на прво место.

Резултатот од мојата работа

Забележувате дека по 32 минути проверив за насловот и излегов прв од 192.000.000,00 страни. Но, ова постигнување бараше дополнителна работа на самиот напис уште еден час.

Каква врска има ова со претприемачите?

Ќе покажам еден пример. Зборот челични цевки месечно се пребарува 3810 пати. Додека зборот цени на челични цевки се пребарува 990 пати. Дали некоја наша компанија може да излезе во пресрет на бизнисите или луѓето кои го бараат овие зборови. Имаме две компании кои произведуваат челични цевки во Република Македонија, но и двете не се наоѓаат меѓу први кога ќе барате на Google тие фрази на англиски (не сакам да споредувам во однос на македонски јазик бидејќи ние сме мала земја и сметам дека целта е да излегуваме надвор од Македонија преку извоз на нашите производи и услуги).

Од друга страна двете фрази од примерот имаат различно значење, едната е општа, додека втората е специфична и има поголема веројатност дека некој кој ја бара има за цел да купи.

Мислам дека со мала математика ќе можете да го сфатите значењето за претприемачите да нивната веб страна котира повисоко на Google.

Што е тоа што го направив?

Во кратки црти ќе се обидам да направам рекапитулар на онаа што претходеше на овој резултат:

  • Таргетирав специфична фраза. Свесен сум дека доколку одев со фразата business idea нема да постигнам ништо бидејќи е многу поконкурентен. Затоа таргетирав фраза која е специфична и која помалку се бара, а сепак на еден подолг рок може да даде одредени резултати. Во едни вакви ситуации подобро е да имме повеќе страни со различни специфични фрази преку кои на еден подолг рок ќе таргетираме повеќе посетители.
  • Наслов. Фразата која ја таргетирав ја ставив на почетокот на насловот (Title).
  • Комбинација на примарни и секундарни зборови. Доста време потрошив на оваа комбинација, бидејќи примарните зборови требаше да ги усогласам со содржината на текстот.
  • Опис (Description). Не знаев дека големо влијание има и оваа поле кое всушност претставува meta description. Она што го забележав е дека не треба да биде многу долг описот и секако зборот кој го сметам како примарен да биде на почетокот.
  • Hyperlinks. Ова е едно од клучните елементи на ова мое истражување. По повеќе обиди забележав дека треба да има повеќе линкови во самиот текст, но доколку претерав добивав контра ефект. Така да како оптимално мојата математика покажа дека е препорачливо да се има еден hyperlink на 120-150 збора во текстот.
  • Густина на зборовите. На ова најмногу се намачив. Бидејќи текстот беше превод на Имате бизнис идеја – Што понатаму? од претприемач, а примарните зборови се повторуваа премногу па затоа морав на англиски да ги склопам речениците така да не изгубат смисол, а да ги отстранам премногуте повторувања кои се над 2-3% од вкупниот број на зборови.

Забележувате дека ова бара дополнителна работа, а всушност претставува само еден мал дел од целиот процес. На пример, јас веќе имав готов текст, напишан на англиски. Значи содржина е нешто примарно за да Вашиот бизнис успее во влезниот маркетинг.

Ова е само 1% од се она што треба да се прави за да се постигне успех. Но, полека ќе ги склопуваме коцките на претприемач и во оваа поле, а особено кога набргу ќе следуваaт 50-те маркетинг средства кои ќе се однесуваат на онлајн или интернет маркетинг.

Објавено на 17/03/2010 | Filed Under: Анализи, Интернет маркетинг, Маркетинг 8 Comments
post

Жени Претприемачи – Нека Ви е Честит Празникот

Овој напис го посветувам на сите претприемачи од понежниот пол како и на сите потенцијални жени претприемачи во Република Македонија. А, потенцијалот сметам дека навистина е огромен и треба да се искористи.

На претприемач предходно опфативме неколку наслови за жени претприемачи па сметам дека не е лошо да повторно ги разгледаме особено поради денешниот ден (8-ми Март):

Малку Статистика

Благодарение на податоците од Македонија во Бројки 2008 од Државен завод за статистика можеме да видиме дека не е голема разлика во бројот на населението во Република Македонија во однос на полот:

Да видиме каков е односот на активното машко и женско население во Република Македонија.

Од овие податоци забележуваме дека јазот помеѓу активното машко население и активното женско население во Република Македонија е многу поголем. Скоро 1/3 повеќе се активни мажите во однос на жените.

Овој податок ни кажува дека сеуште во Македонија жената се гледа како некој кој треба да биде дома да одгледува деца, да се грижи за куќата…

Да го споредиме вкупниот број на население по полот во однос на вработени од истиот извор на податоци како и горните статистики.

Ова е доста интересен податок. Во 1997 година јазот помеѓу вработени мажи и жени бил 144.508,00 повеќе вработени мажи додека во 2007 година тој јаз е намален и изнесува 127.436,00. Ова значи дека нешто се прави на оваа поле и резултатот таков каков што е. Но, сепак сеуште разликата е огрoмна доколку споредуваме со бројот на населението поделено помеѓу мажи и жени при што изнесува околу 50% (фифти-фифти).

Што понатаму!

Едноставно забележуваме дека улогата на жените во бизнисот станува се поизразена, но мораме да признаеме дека сеуште не е на она ниво на кое треба да биде. Треба да се продолжи со позасилено темпо за да се постигнат позначителни резултати како овој јаз наведен во претходниот наслов би се елиминирал или барем драстично намалил.

И за крај повторно:

Нека Ви е честит Денот на Жената – 8-ми Март и секако имајте голем успех во се што ќе се нафатите да работите!

Објавено на 08/03/2010 | Filed Under: Анализи, Започнување на бизнис, Општо претприемништво 4 Comments
post

Методи за истражување на пазарот

Истражување на пазарот претставува една од поважните активности на претприемачот во водење на бизнисот. Но, секое истражување на пазарот користи одредени методи на истражување, што всушност претставува начин на прибирање на информации или податоци.

Методи за истражување на пазарот

Се чини дека 80% од едно истражување на пазарот претставува прибирање на валидни информации за пазарот. Додека 20% се однесуваат на самата анализа и интерпретација на тие соберени информации. Ова е 80/20 правило. Бидејќи пазарот е сочинет од потрошувачите и конкуренцијата затоа и потребните информации ќе се однесуваат за нив.

Едно нешто сакам да напоменам пред да започнам со 6-те најкористени методи кои можете да ги користите за истражување на пазарот. Најважен извор на информации претставуваат потрошувачите. Зошто? Затоа што методите наведени подолу нема да ги користите со конкурентите, туку едноставно преку потрошувачите ќе се обидете да ги најдете информациите за конкурентите кои ќе ви помогнат за спроведување на истражување на пазарот.

Потребно е и да внимавате да не се преоптеретите со информации па да го усложните истражувањето.

6 Методи за истражување на пазарот

1. Анкети

Една од најкористените методи за истражување на пазарот и едно најсилните оружја што ги има еден претприемач претставуваат анкетите. Анкетите се најкористени бидејќи најлесно се спроведуваат и наједноставно се прибираат информациите кои сепак пристигаат во една форма која е лесна за анализа. Секако доколку се дизајнираат на вистинскиот начин. Анкетите можат да бидат во следен вид:

  • Анкети во хартиена форма
  • Телефонски анкети
  • Анкети по пошта
  • Онлајн анкети

Процесот на спроведување на анкетата може да се одвива на следниот начин:

  • Подготовка на прашањата во анкетата
  • Избор на начин на распространување на анкетата
  • Распространување на анкетата
  • Прибирање и анализа на податоците.

2. Интревју

Вториот метод кој на еден претприемач му стои на располагање претставува интервју. Ова едноставно значи состанување со избраните луѓе кои ќе ги интервјуирате и поставување н прашања кои ќе бидат од Ваш интерес за истражување на пазарот. Интервјуте е потешко во однос на анкетите и секако ќе бара повеќе време за спроведување. Како недостаток исто така може да се смета и ограничен број на луѓе кои може да интервјуираат. Интервјуата врз основа на тоа како ќе ги спроведувате може да бидат:

  • Лице во лице интервју
  • Телефонско интервју
  • Онлајн интервју (Skype)

Процесот на спроведување на интервјуирање може да се одвива на следниот начин:

  • Избор на група на луѓе кои ќе ги интервјуирате
  • Контактирање на тие луѓе и закажување на интервјуто
  • Подготовка на прашања
  • Спроведување на интервјуто
  • Анализа на собраните информации.

3. Набљудување

Добрата стара и сеуште применлива и ефикасна техника за спроведување на истражување на пазарот претставува набљудување. Ова значи дека претприемачот ќе набљудува одредена состојба и ќе ги бележи тековите на активности и однесувањата на актерите во таа состојба. На пример, еден начин на оваа истражување на пазарот за еден малопродажен бизнис е да го набљудува малопродажниот бизнис на конкуренцијата. Па во таков случај ќе бележи колку луѓе влегуваат, колку од нив купуваат, кој е профилот на тие луѓе итн.

Процесот на спроведување на набљудување може да се одвива на следниот начин:

  • Избор на предмет на набљудување
  • Избор на активности и однесувања кои ќе се набљудуваат
  • Спроведување на набљудувањето
  • Обработка и анализа на прибраните информации.

4. Проба и грешки

Оваа е една метода која не се применува многу, а сепак може да ни даде корисна информација. Оваа метода може да се спроведе и на случајна основа на пример ќе спроведеме нешто ново и едноставно гледаме какви резултати постигнуваме со тоа ново. Ако е ОК, тогаш го оставаме да функционира, а ако не е ОК го подобруваме тоа ново. На ваков начин можеме во голема мерка да извлечеме информации за пазарот. Ќе знаеме што сака пазарот, што не сака, како се однесува, како да влијаеме на него итн.

Сепак некои грешки кои може да бидат кобни за бизнисот треба да се избегнат особено овие 12 грешки при започнување на бизнисот.

5. Фокусни групи

Фокусна група како една од методи за истражување на пазарот претставува доста специфична метода и можеби една под поскапи методи бидејќи е потребна и техника за снимање и посебна просторија за спроведување на сесијата на фокусна група. Всушност ова метода за истражување на пазарот се базира на тоа да модерторот на групата користи специјално подготвени прашања кои имаат за цел да поттикнат дискусија во самата група. Вообичаено една сесија на фокусна група трае до два до три часа и потребно е да се спроведат неколку сесии по можност со различни членови за да се добијат поквалитетни резултати.

Процесот на спроведување на оваа метода може да се одвива на следниот начин:

  • Избор на членови на фокусна група
  • Подготовка на прашања
  • Спроведување на сесии и снимање на дискусии
  • Анализа на прибраните информации

6. Вработени

И секако иако последни во оваа листа, но не и помалку важни од останатите претставуваат вработените, особено продажниот тим на Вашиот бизнис. Тие се оние кои се во секојдневен контакт со потрошувачите и тие се оние кои секојдневно комуницираат со нив. Неколку прашања на кои тие можат да добијат одговор навистина ќе ви донесат квалитетни информации од пазарот.

Една општа анализа на пазарот минатата година спроведовме и ја објавивме на претприемач. Може да ја прочитате во серијалот од 5 дела за општа анализа на пазарот.

Објавено на 01/03/2010 | Filed Under: Анализи, Општо претприемништво 3 Comments
post

Истражување – Услови за стопанисување на малите бизниси во Македонија

Претходната година беше тешка, но се чини дека ни оваа нема да биде многу розова за малите бизниси. Затоа и се одлучив оваа четврто истражување на претприемач да биде за условите за малите бизниси. Се надевам дека некој кој има влијание ќе ги види резултатите од анализата и ќе превземе конкретни чекори за постојано подобрување на условите.

Во анкетата ентитетите кои можат да ги подобрат условите се централната и локалната власт.

Анкетата е веќе затворена… Добивме над 500 одговори. Благодарност до сите кои што го одговорија прашалникот.

Резултатите ќе бидат објавени на претприемач.

Објавено на 24/02/2010 | Filed Under: Анализи 1 Comment
post

Истражување за навики и употреба на интернет пребарувачи

Повеќе пати на претприемач имам наведено дека во денешни услови еден бизнис не треба да се наоѓа во една онлајн изолација, затоа што се повеќе и повеќе луѓе секојдневно поминуваат се повеќе и повеќе време пред својот компјутер сурфајќи на интернет.

Истражување - Навики и употреба на интернет пребарувачи

Секој претприемач доколку го избере интернетот да биде дел од неговата маркетинг стратегија (а мора) ќе треба да знае повеќе фактори кои ќе го дефинираат однесувањето на потенцијалните потрошувачи кои се наоѓаат од другата страна на жицата пред мониторот.

Пред неколку денови налетав на едно истражување кое се спроведува од страна на New Media Center сеуште е во тек. Оваа истражување се однесува на анализа на навики и употреба на интернет пребарувачи во Македонија. Прашалникот го пополнив и испратив. Но, сметам дека едни вакви иницијативи за истражувања треба да се помогнат на повеќе начини, особено преку споделување на колку што може поголем број на луѓе како репрезентативниот примерок би бил поголем и секако резултатите повалидни. Не е доволно само пополнување на одговорите, туку и препраќање на сите пријатели и познаници во личната mail-инг листа.

Како што е наведено во написот на Комуникации:

Целта на ова истражување е откривање на основните навики и употреба на интернет пребарувачите од страна на македонските интернет корисници.

До анкетата можете да пристапите преку следниов линк: http://newmedia.org.mk/anketa/

Така да како еден претпримач кој ги следи трендовите дајте свој придонес преку одговарање и секако споделување за да информациите што ќе ги добиете по завршување на истражувањето ќе можете да ги искористите за подобрување на сопствениот бизнис.

Објавено на 14/02/2010 | Filed Under: Анализи 2 Comments
post

Имате бизнис идеја – Што понатаму?

Една бизнис идеја е стартна точка за секој сегашен или пак иден претприемач. Бизнис идејата е важна бидејќи претставува почеток на еден нов живот – живот на бизнисот и живот на претприемачот. Но, таа е важна само во таа прва иницијална стартап фаза од животниот циклус на бизнисот. Последиците од таа бизнис идеја ќе се чувствуваат и во сите останати фази, но сепак во голем дел ќе зависат и од други бизнис активности на еден претприемач.

Бизнис идеја - Што понатаму?

Бизнис идеја - Што понатаму?

Еден просечен човек постојано има бизнис идеи. Тоа е во самата природа на човекот, да сонува за еден подобар живот. Но, идеите како што доаѓаат така и си одат од мозокот на потенцијалниот или сегашен претприемач. Тоа можеме да го решиме со книгата со бизнис идеи како еден од 10 бизнис темплејти на претприемач.

Добро имаме бизнис идеи и сега прашањето е што понатаму? Нема во овој еден напис да можам да опфатам се што ќе треба да направите во Вашиот бизнис, туку едноставно откако ќе дојдете до бизнис идејата што ќе треба како основно да дефинирате.

1. Дефинирајте ги производите и/или услугите

Имате бизнис идеја која опфаќа некој вид на производ и/или услуга за Вашиот иден или пак сегашен бизнис. Следното е прецизно и јасно да ги дефинирате тие производи и/или услуги. Еве некои прашања на кои Вие како претприемач ќе треба да дадете одговор:

  • Каков производ или услуга ќе понудам?
  • Кои ќе бидат карактеристиките на тој производ или пак услуга?
  • Кои ќе бидат поволностите за потенцијалните корисници на тој производ или пак услуга?
  • Кои ќе бидат дополнителни услуги понудени со тој производ или услуга?

2. Дефинирајте го пазарот

Веќе имате бизнис идеја, го имате прецизно дефинирано производот или услугата кои ќе ги понудите на пазарот. Следното е јасно, прецизно и недвосмислено да го дефинирате пазарот на кој ќе ги понудите тие производи или услуги. Еве некои прашања на кои Вие како претприемач ќе треба да дадете одговор:

  • На кој пазар ќе ги понудите производите или услугите (град, регион, држава, континент…)?
  • Кои ќе бидат корисниците на тие производи или услуги?
  • Кои се карактеристиките на тие корисници на производи или услуги (пол, старост, приходи, националност…)?

3.  Дефинирајте ги конкурентите

Следен важен елемент за секој бизнис по производот или услугата и пазарот се конкурентите. Не ја правите грешката со потценување на истите, бидејќи успешноста на Вашиот бизнис во голем дел ќе зависи од нивната успешност. Потребно е прецизно да ги дефинирате сите конкуренти кои се наоѓаат на пазарот кој го дефиниравте претходно. Еве некои прашања на кои Вие како претприемач ќе треба да дадете одговор:

  • Кои се 5-те најголеми играчи на пазарот во индустријата во која се наоѓа Вашата бизнис идеја?
  • Што, кога и како нудат тие 5 најголеми играчи?
  • Кои се карактеристиките на нивните производи или услуги?
  • Кои поволности кои тие ги нудат на пазарот со нивните производи или услуги?
  • Колкава е отпорноста на пазарот од влез на нови конкуренти и колку е тешко тоа да се оствари?

4. Дефинирајте ги ресурсите

Имате бизнис идеја, имате дефинирано производи и услуги, имате дефинирано пазар на кој ќе ги понудите тие производи и услуги и имате дефинирано кои се главните конкуренти и што прават истите. Сега е потребно да ги дефинирате потребните ресурси за Вашиот бизнис за да таа бизнис идеја стане реалност. Ќе треба да ги дефинирате најмалку следниве потребни ресурси:

  1. Колкав број на човечки ресурси ќе бидат потребни?
  2. Каков интелектуален капитал ќе треба да имаат тие човечки ресурси?
  3. Колкави финансиски ресурси ќе бидат потребни?
  4. Од каде ќе ги најдете тие финансиски ресурси?
  5. Какви материјални ресурси ќе ви бидат потребни?
  6. Од каде ќе ги набавите тие материјални ресурси?
  7. Какви информациски ресурси ќе ви бидат потребни?
  8. Кои ќе бидат изворите на тие информациски ресурси?

По ова што понатаму?

Секогаш ќе има понатаму бидејќи вие сте претприемач и започнувате или го проширувате бизнисот. Откога ќе ги дефинирате овие бизнис елементи едноставно повторно почнете од почеток и прилагодете ги производот или услугата и пазарот. Ова е поради фактот што по дефинирање и осознавање на конкурентите и потребните ресурси ќе имате дополнителни факти кои ќе треба да ги вклучите во Вашите производи или услуги и пазарот.

На пример, со дефинирање на конкурентите ќе увидите што тие прават за да продаваат на тој пазар. Ова е проверена работа. Вие едноставно ќе можете да го копирате нивното искуство и да го подобрите за да стекнете конкурентска предност. Затоа ќе треба да ги редефинирате првите два елементи.

Запомнете дека простор за подобрување постои и секогаш ќе постои.

Објавено на 01/02/2010 | Filed Under: Анализи, Бизнис идеи, Подобрување 3 Comments