Постојат многу идеи во главата на еден претприемач, но само мал дел од нив може да бидат вистински бизнис идеи. Идеи кои претставуваат основа за успешен бизнис, или основа за развој на еден постоечки бизнис.

Знаеме дека бизнис идејата мора да решава проблем или задоволи потреба на потенцијален купувач. Знаеме дека тој потенцијален купувач мора да сака да го реши проблемот, односно да ја задоволи потребата, но и да биде спремен да плати за тоа негово задоволство.

Тогаш како треба да ја разгледаме секоја потенцијална бизнис идеја пред да донесеме одлука за започнување или имплементирање?

Следниве аспекти на разгледување на една бизнис идеја ќе ви бидат од корист при донесување на таа важна одлука – акција или следни чекори кои ќе треба да ги преземете.

Вистинска идеја

Дали ја имате вистинската идеја за вашиот нов бизнис или за идниот развој на вашиот постоечки бизнис?

Ова е првото прашање кое ќе треба да се запрашате и да одговорите за секоја бизнис идеја.

Што значи вистинска бизнис идеја за вас?

Досега овој аспект беше предмет на разгледување на претприемач. Станува збор за проблеми, потреби, купувачи, она што тие го сакаат… Можете да прочитате повеќе во категоријата за бизнис идеи.

Вистинско време

Кога зборуваме за бизнис идеи мора да го земеме во предвид и временскиот аспект. Кога фантазираме можеме да одиме далеку во иднината, нешто што нема да можеме да го имплементираме лесно денес, утре или во следниве неколку години. Сепак нам ни треба идеја која би можеле да ја имплементираме колку што може побргу, но таа да биде во согласност со сегашни проблеми или потреби на купувачите или барем потреби и проблеми кои ќе бидат актуелни во скорешно време.

Од друга страна постојат и многу идеи кои едноставно времето ги згазило и не се актуелни за денешното време во кое што живееме. Сигурно нема да биде добра идеја за некој дел на оние локомотиве на парен погон. Тие веќе не се користат.

Вистинско место

Секоја бизнис идеја е во цврста врска со пазарот за кој е наменета. Дали можете да извезвате пченица во Србија? Најголема глупост би била вашата бизнис идеја да се базира на извоз на пченица за Србија, кога знаеме дека во Србија е Војводина, еден од најголемите производители на пченица во регионот.

Секоја бизнис идеја мора да се провери во однос на местото, односно пазарот за кој се базира истата.

Статистички гледано повеќето бизниси не успеваат. Но доколку ги земеме бизнис идеите нивниот неуспех е уште поголем, бидејќи само мал дел од идеите се претвораат во бизнис.

Зошто повеќето бизнис идеи не успеваат?

Подолу се основните 7 причини, кои најчесто се комбинација, а не само една причина за неуспех на една бизнис идеја.

1. Идејата не е добра

Една од најчестите причини за неуспех на една бизнис идеја е доколку таа не е добра.

Што подразбираме под добра или лоша идеја?

Добрите идеи се оние кои нудат вистинска вредност за потенцијалните купувачи. Тие се решенија кои решаваат проблем, или задоволуваат одредена потреба за тие купувачи. Се останато е само идеја, без потенцијал да биде претворена во бизнис.

2. Не е вистинско време за идејата

Доколку идејата не е нешто што се однесува за времето во кое што живееме, веројатноста за неуспех ќе биде поголема.

Секоја бизнис идеја мора да биде во согласност со актуелната состојба на пазарот и актуелните трендови кои се однесуваат за тој пазар. Доколку се однесува на нешто што би можело да биде хит пред 10 или 20 години, или пак премногу е напред во однос на временската рамка и погледите на потенцијалните купувачи истата ќе доживее неуспех.

3. Идејата е добра, но пазарот не е вистинскиот

Добрата идеја, која е во вистинскио време може да доживее неуспех доколку се однесува за пазар кој не е вистинскиот за бизнис идејата.

Секој пазар си има свои специфики преку кои ќе се карактеризира една бизнис идеја. На пример, пазар каде преовалдуваат топли клими и горештини, нема да прифати зимски бунди.

4. Големината на пазарот не е доволна

Освен што пазарот треба да биде вистинскиот, тој треба да гарантира дека ќе има доволен број на луѓе кои ќе купуваат со што би се обезбедило нормално функционирање на бизнисот.

Одлична бизнис идеја на вистинскиот пазар и во вистинското време ќе бара и доволен број на потенцијални купувачи на тој пазар.

5. Бизнис моделот не е соодветен

Иако една бизнис идеја може да ги има сите претходни карактеристики, сепак слабо изработен бизнис модел кој не гарантира профитабилност на бизнисот може да доведе до неуспех на таа бизнис идеја.

Мора да се усогласат сите останати елементи на бизнисот како поддршка на бизнис идејата за да се обезбеди успехот. Станува збор за односите со купувачи, дистрибуција, трошочната структура, висината на приходите, стратегиите…

6. Претприемачот како причина за неуспех

Досега ги опфативме карактеристиките на идејата и идниот бизнис како причини, но и претприемачот како срцето на секој бизнис може да претставува пречка за успех.

Доколку еден претприемач нема соодветно знаење за имплементација на таа бизнис идеја, воопшто не сака да работи во едно такво подрачје, нема пасија за бизнисот како производ на таа идеја или пак не е во состојба да ја имплементира ќе дојде до неуспех.

7. Недостаток на вистински тим

И секако за крај, имплементацијата на идејата ќе бара вистински тим на луѓе кои ќе придонесат за успехот. Задачата на тимот е соодветно претворање на визијата на претприемачот во реалност.

Не е важно дали сте претприемач и имате постоечки бизнис или пак сте потенцијален претприемач кој сака да започне бизнис, идеите се нешто што постојано ќе ви биде потребно.

Но, проблемот е што тие не доаѓаат лесно. Или пак ќе се појават кога воопшто не сме спремни и во една таква состојба си одат онака како што биле дојдени во мозокот.

Дали сте се обиделе да го насочите вашиот мозок да бреинстормира нешто тогаш кога вие сакате и се јавува блокада? Ништо не доаѓа. Гледате во различни страни, се обидувате да се фокусирате, да се напрегнете… Но, повторно ништо.

Во прилог се само дел од можните потенцијални места каде што можете да побарате квалитетна бизнис идеја. И запомнете, доаѓање до идеи бара слободен ум, без ограничувања или некакви правила.

Вашите лични потреби

Започнете од нешто за што знаете дека имате потреба, која сеуште никој не ја задоволил.

Вашите потреби кои никој не ги задоволува се одлична појдовна основа за нови бизнис идеи.

Трендови кои се актуелни во моментов

Секогаш може да се откријат одредени трендови во вашата околина. доволно е да ги забележите и да дојдете до повеќе идеи.

На пример зголемување на побарувачка на определен производ или услуга и недостаток на сегашните понудувачи да одговорат на таа побарувачка може да претставува одлична можност за вас како претприемач.

Ниша на пазар на кој настапуваат големи играчи

Сигурно дека лесно ќе дојдете до пазар на кој се наоѓаат големи играчи, а знаете дека вие нема да имате шанса.

Но, едноставно доколку се запрашање што може да се подобри, да се понуди подобрен производ или услуга или да се задоволи специфична потреба на тој пазар за која немаат интерес тие големи играчи, сигурно ќе дојдете до повеќе можности во форма на бизнис идеи.

Промени кои се случуваат во индустриите

Секоја индустрија е подложна на промени, а секоја промена претставува одлична можност за претприемачите кои ќе ја забележат приви и реагираат на вистинскиот начин.

Можеби ново законско решение, можеби заситување на пазарот, можеби нова структура на работна сила… Секоја промена може да биде извор на бизнис идеја.

Нови потреби на пазарот

Мислам дека нема потреба да се коментира дополнително. Бизнис идеите задоволуваат потреба на пазарот, па затоа и секоја потреба која ќе биде забележана претставува добра можност за бизнис.

Нови технологии

Новите технологии бараат ново знаење, ново однесување, нови структури… Сето тоа ново за еден претприемач претставува квалитетна можност за заработка.

Нови научни достигнувања

Развојот на науката, како и технологијата претставуваа извори на многу нови можности. Нов алгоритам, нов систем за автоматизација, ново хемиско соединение или пак нов биолошки пронајдок претставуваат добри можности за голем број на нови бизниси.

Бизнис идејата во главата на еден претприемач е почетокот на секој бизнис. Но, еден претприемач може и има повеќе бизнис идеи. Некои се комерцијално оддржливи, но некои не се.

Што значи комерцијално издржлива бизнис идеја?

Комерцијално издржлива бизнис идеја е бизнис идеја од која ќе резултираат производи или услуги која ќе обезбедат корисности за купувачите, со цена која е прифатлива за поголема маса на купувачи, со трошоци кои ќе обезбедат профитабилно работење на бизнисот и без пречки за реализација.

Следниве прашања ќе треба да се одговорат.

1. Дали во бизнис идејата лесно се препознава корисноста за купувачот?

Што ќе добие купувачот со користење на производот или услугата која е резултат на таа бизнис идеја? Секоја бизнис идеја треба да има содржано корисност за купувачот. Корисноста во оваа фаза се карактеризира преку потребата која ќе биде задоволена или проблем кој ќе биде решен.

Доколку бизнис идејата не ја покажува јасно корисноста не вреди да се разгледува во понатамошниот процес. Може да ја тргнете на страна, или едноставно да се навратите во нејзино преобликување се додека не дојдете до позитивен одговор на прашањето.

2. Дали цената на производот е прифатлива за поголема маса на купувачи?

Бизнис идејата може да има корисност за купувачите интегрирана во неа, сепак да не биде добра бизнис идеја, доколку купувачите нема да бидат спремни да го платат тој износ на пари дефиниран со ценовната стратегија на бизнис идејата.

Ако анализите ти покажат дека доволно голем број на купувачи е спремен да плати за тој производ или услуга, може да се оди на следната фаза од проверка на комерцијалната оддржливост на бизнис идејата. Доколку одговорот е негативен ќе мора да се вратите на почетокот во дефинирање на бизнис идејата.

Не се враќате во проверка на корисност, туку во самата бизнис идеја, бидејќи промена на бизнис идејата заради задоволување на прифатлива стратегија на цени може да промени нешто и во однос на корисноста.

3. Дали трошоците со таа ценовната стратегија ќе обезбедат посакувана профитабилност?

Кога веќе ќе дојдеш до оваа прашање значи дека бизнис идејата гарантира корисност и има прифатлива ценовна стратегија. Но, дали трошоците ќе бидат на тоа ниво со што при таа ценовна стратегија ќе се обезбеди профитабилноста на бизнисот?

Доколку одговорот е да, може да се оди на следното прашање од проверка на комерцијалната оддржливост на бизнис идејата, но доколку одговорот е не повторно се враќате во дефинирање на бизнис идејата и повторување на претходните прашања.

4. Дали постојат пречки за реализација на бизнис идејата?

Кога веќе стигнувате до оваа прашање вие веќе имате бизнис идеја која содржи корисност за купувачите, има одлична ценовна стратегија и трошоците за реализација на идејата при таа ценовна стратегија обезбедуваат профитабилност на бизнисот.

Но, сепак може да се појават некои други пречки, како што се обезбедување на финансии за реализација, недостаток на технологија за реализација, недостаток на луѓе за реализација и слично.

При оваа прашање мора да размислите за сите можни пречки за реализација на таа бизнис идеја. Доколку не дојдете до негативен одговор вие сеуште немате комерцијално издржлива бизнис идеја и мора да се вратите во самото дефинирање на идејата.

Како еден претприемач, или пак како некој кој ќе стане претприемач веројатно доаѓаш до голем број на идеи за бизнис. Денес кој нема идеи за бизнис? Барем идеите се најлесни. И тоа е добро, се додека водиш соодветна евиденција дали во твојата книга со бизнис идеи за која што пишував уште во 2009 година и која е дел од 10 бизнис темплејти или пак во некаков нотес било да станува збор за хартиен или пак електронски како што е Evernote.

На ваков начин барем обезбедуваш дека ништо нема да остане во заборав, туку дека можеби некој ден ќе дојде на ред да се претвори во конкретни акции или чекори како за започнување на нов бизнис така и за проширување на активностите на веќе постоечки бизнис.

Но, и тој збор можеби некој ден не гарантира дека некој ќе стане претприемач, ниту пак дека идеите ќе бидат имплементирани.

Вообичаено, претприемачот врши некоја анализа и ги споредува бизнис идеите една со друга врз база на таа анализа и одлучува која ќе ја започне. Иако, овој процес може да се спроведе различно и еден начин се презентира и ќе биде презентиран во текот на оваа година како дел од теорија на бизнис идеи која тука ја развиваме, сепак би сакал да ги опфатам тука можностите за избор на наједноставен можен начин. Во премиум претприемач користам посебна поопширна книга со бизнис идеи каде се врши иницијална анализа и со дополнителни анализи на пазарот и претприемачот се оценуваат бизнис идеите при што се избира онаа со најголема оценка.

Начините на кој може да се избере една бизнис идеја вредна за започнување генерално може да се групираат во:

• Едноставен начин и
• Комплексен начин.

1. Едноставен начин за избор на бизнис идеја

Што претставува едноставен начин за избор ан бизнис идеја за започнување?

Првин, овој начин претпоставува дека имаш повеќе бизнис идеи, можеби десетици. Второ, земаш една бизнис идеја и ја споредуваш со друга по случаен избор. При споредбата една ќе биде подобра, така да едната ќе отпадне. Потоа продолжуваш со идејата “победник” и некоја друга од листата и повторно ги споредуваш при што една од нив ќе отпадне. Процесот продолжува се додека не се дојде до една идеја “абсолутен победник”.

2. Комплексен начин за избор на бизнис идеја

Комплексниот начин претставува нешто посистематски начин на рангирање и избор на една од повеќе бизнис идеи преку поглед на различни влијателни фактори кои може да бидат значајни за успехот на бизнисот. На кратко процесот би изгледал вака:

• Направи листа на атрибути кои ќе се вреднуваат. На пример, лична сатисфакција, големина на пазарот, можности за монетизација на идејата, ризик за неуспех, потребен труд…
• Додади тежина на секој атрибут која ќе ја определи важноста на атрибутот во процесот валуацијата. На пример, доколку личната сатисфакција претставува нешто важно за тебе, ќе ставиш поголема тежина да има тој атрибут во однос на другите.
• Оцени ја секоја идеја врз основа на секој атрибут. На пример, може да користи оценка од 1 до 5 или пак од 1 до 10. Внимавај оценката да има нумерички карактер.
• Помножи ја секоја тежина од атрибутите со оценката на идеата. На ваков начин за секоја идеја ќе добиеш соодветна оценка за соодветен атрибут.
• Собери ги поединечните оценки на атрибутите за секоја идеја. Ова веќе ќе претставува конечната оценка за секоја идеја.

Идејата со најголемата оценка е идејата која би требало да се избере. Процесот е сличен на оној кога ги споредувавме бизнис моделите.

Креирање на бизнис идеи претставува процес на иновативни можности на еден претприемач. Во серијалот за иновативни можности опфативме повеќе можности за креирање на бизнис идеи кои може да се искористат од еден претприемач.

Зошто на еден претприемач му требаат постојано нови идеи?

Ниеден бизнис не е имун на надворешното влијание. Претпоставките и за најиновативните бизниси дека можат да бидат мирни подолг временски период зарди недостаток на конкуренција не држат вода. Мора постојано да се иновира, менува и подобрува.

Како една можност за стекнување на добри бизнис идеи претставува комбинација на две или повеќе бизнис идеи во една.

Сите го знаеме примерот на појава на видео игри како резултат на еден човек кој работел во детски забавен парк и студирал електроника. Двете идеи, односно индустрии (забавен парк за деца и познавање од електроника) ги искомбинирал во тогашното чудо на техниката наречено како видео игри.

Подолу е еден процес кој би можел да го искористиш за оваа намена:

• Бреинстормирај колку што можеш повеќе бизнис идеи.
• Прегледај ги и групирај ги доколку некои се слични или имаат иста намена.
• Направи табела со две колони во кои ќе ги смести бизнис идеите.
• Започни со една идеја од првата колона и додека мислиш на неа разгледувај ги идеите од втората колона (без онаа која си ја избрал од првата) и размислувај за можна комбинација меѓу истите.
• Кога ќе налеташ на идеја од втора колона која може да се комбинира со идеја од првата колона и притоа ти се чини интересна поврзи ги со стрелка.
• Продолжи со истиот процес за секоја идеја од прва колона се до последната.
• Во посебна табела извлечи ги можните комбинации.
• Доколку сакаш да го повториш процесот за комбинација и на трета идеја во комбинација на првите две додади уште една колона каде ќе ги повториш иницијалните идеи.
• Повтори го процесот на идеите (комбинации) од првата колона со втората колона (иницијални идеи).

Внимавајте при процесот да ги отфрлите сите предрасуди и размислувања за можната изводливост. Како еден претприемач ти бараш иновативна можност, идеја која може да го смени изгледот на светот.

Од друга страна не е лошо кога ќе дојдеш до повеќе комбинации да дадеш и сопствени размислувања, или идеи за подобрување на комбинацијата.

Целта е да дојдеш до идеја, а не до тоа дали е изводлива и дали купувачите ќе ја сакаат. Тој процес е опфатен со теорија на бизнис идеи.