post

Патот од одличната идеја преку одличен производ до одличен бизнис

Секој бизнис започнува со идеја која ја има претприемачот.

Но, да се има бизнис идеја не е доволно за да се обезбеди одличен бизнис. За да се обезбеди нешто што ќе го подобри вашиот и животот на вашите купувачи.

Од друга страна потребна е акција во однос на најдобрите идеи кои ги имате доколку сакате да се осигурате дека тоа е нешто што навистина вреди, инако идејата е безвредна.

Подолу се дадени основните (поедноставени) чекори за претворање на една бизнис идеја во одличен производ и одличен бизнис.

 #1 Идејата е ваше лично мислење

Секоја идеја е резултат на некој проблем или потреба на претприемачот, или фаза на креативен момент кога едноставно се појавува во неговиот мозок.

Еден просечен човек може да има илјадници идеи за бизнис. Може да биде отворање на маалска “бакалница”, може да биде и производство на некој производ, но може да биде и продажба на некоја услуга.

Во секој случај, сите идеи ниту се добри, ниту можат да се реализираат, а ниту се нешто што во моментов може да се имплементира. Затоа и се прават анализи и селекција на истите.

#2 Барање на бизнис можности

Бизнис можност не претставува исто што и бизнис идеја.

За да се трансформира една бизнис идеја во бизнис можност потребно е на основната идеја да се додаде и купувачот или купувачи.

Ова значи дека прозиводот (односно она што ќе се продава) кој ќе биде резултат на таа бизнис идеја мора да има силна врска со проблем, потреба, фрустрација и желба на потенцијалниот купувач.

Доколку го обезбедите тоа, веќе имате можност која може да се трансферира во производ.

#3 Од каде да се започне: производ или купувач

Третиот чекор е одлуката за тоа од каде да започнете. Традиционално се развива прототип на производот, кој се тестира пред да се започне со сериско производство.

Сепак ви стојат следниве три опции на располагање:

  • Да за почнете веднаш со развој на “фул” верзијата на производот.
  • Првин да најдете неколку купувачи
  • Да комбинирате со претходните две опции (производ и купувачи)

#4 Прибирање на знаење и подобрување на производот

Без разлика која опција ќе ја изберете од претходниот чекор, овој чекор е клучен за понатамошниот успех на бизнисот кој го градите.

Мора постојано да прибирате знаење за вашиот производ или услуга, но и за вашите купувачи како постојано би го прилагодувале и подобрувале не согласно вашите лични мислења, туку согласно она што го бараат купувачите.

#5 Започнување со вистинската комбинација

Досега ги тестиравте сите можности за производот кој планирате да го претворите во бизнис.

Сега е време да одлучите како ќе изгледа тој производ конечно:

  • Кои проблеми ќе решава?
  • Кои ќелби на купувачите ќе бидат вклучени во него?
  • Какви фрустрации на купувачи ќе елиминира?
  • Какви бенефити за купувачите ќе понуди?
  • Која комбинација на карактеристики ќе содржи?
Кога ќе одлучите за овие прашања, не врз основа на ваше лично мислење, туку врз основа на тековните анализи, обиди за продажба, интервјуа и разговори со купувачите ќе можете да преминете во следната фаза.

#6 Градење на системи

Веќе имате и официјално бизнис, бидејќи имате производ и имате мала група на купувачи кои досега низ процесот ги развивавте.

Сега засега вие и вашиот мал тим успевате да ги менаџирате сите активности за оваа фаза од бизнисот, сепак овој успех нема да трае долго доколку не изградите системи на кои ќе се потпре вашиот бизнис со што ќе се обезбеди успешен развој на истиот во иднина.

Како што наведов во насловот што претставува еден претприемач, ќе ви бидат потребни следниве три системи:

  • Производ/услуга (Се она што придонесува да се изработи еден производ или услуга како дизајн, инженеринг и производство на истиот),
  • Маркетинг/продажба (Овој систем има за цел да го доближи производот или услугата до купувачите и секако да го продаде. Бидејќи зборуваме за мал бизнис наместо два системи дизајнирајте еден) и
  • Администрација (колку и да изгледа непотребно сепак некој мора да се занимава и со администрација како процесирање на разна документација, водење на книги, контролирање…)

#7 Постојано подобрување на сите аспекти на бизнисот

Ништо не е перфектно, и се може да се подобри. Затоа како последен чекор е да имплементирате филозофија на постојано подобрување на сите аспекти на вашиот бизнис.

Доколку успешно ги изградите потребните системи од претходниот чекор, ќе ви биде многу поедноставно во овој чекор.

Објавено на 18/07/2012 | Filed Under: Бизнис идеи, Започнување на бизнис Leave a Comment
post

Mind Map за бизнис стартап

Кога станува збор за еден бизнис стартап, една од најголемите грешки е кога претприемачкиот фокус е само на производот или услугата кои треба да се развивјат.

Пред неколку дена, еден од моите клиенти дојде кај мене со подготвен производ и сака да му помогнам да изгради стратегија за да одат на пазар. Сепак, тие веќе имаат направен производ, веројатно со месеци, а можеби и години, нивните напори биле интегрирани во производот пред навистина да знаат што во иднина купувачите ќе сакаат.

Производот е важен, тоа е факт. Доколку немате производ, немате ни бизнис. Но, вие не сакате да имате секаков вид на производи. Сакате да имате нешто што купувачите ќе сакаат да го купат. Сакате да имате производ за кој купувачите ќе бидат спремни да ви платат онолку колку што вие ќе сакате. Сакате да имате нешто функционално, со сите бенефиции кои купувачите ќе сакаат да бидат интегрирани во производот или услугата.

Како може да се изгради нешто пред да се достави пред потенцијалните купувачи.

Затоа подготвив еден график во форма на MindMap. Ова е првата драфт-верзија која ќе биде надградена во иднина, но сепак е функционална и може да ви даде идеја за тоа што треба да правите кога се наоѓате во фазата на започнување на бизнис.

Бизнис стартап MindMap

Како што можете да видите, ова не е едноставен процес кој може да се претстави во едноставни два или три чекори. Можете да почнете со бизнис идејаta, но мора и да ја тестирате. Идејата во твојот мозок е само драфт-верзија или почетна точка за развој на твојот бизнис.

Одлучувате да започнете бизнис затоа што имате бизнис идеја, но не започнувате да го градите физичкиот производ сеуште. Наместо тоа започнувате со купувачите. Треба да ги анализирате, да разговарате со нив и да ја тестирате својата првична идеја. Резултатите ќе ја прилагодат самата бизнис идеја. Со тие информации, можете да почнете со моделирање на вашиот бизнис. Најважното прашање што бизнис моделот треба да го одговари за вас е, дали бизнисот ќе прави пари. Повторно, бизнис моделот може да ја подобри основната идеја.

Сега, кога знаете што вашите купувачи сакаат, и како вашиот бизнис во иднина ќе прави пари, можете да почнете со подготовка на производот/услугата. Но, повторно, ќе треба да ги користите купувачите, ако сакате да изградите нешто навистина корисно за нив, нешто што ќе ги надмине нивните очекувањата.

Но, и ова не е крај на процесот. Го имате прототипот, повторно ги користите повратните информации од купувачите, и повторно најверојатно ќе треба да ја смените вашата бизнис идеја и вашиот бизнис модел.

Тоа е процес на многу итеративни чекори се додека не се излезе со нешто навистина вредно, но за вашите купувачи, а не за вас како претприемач.

Објавено на 12/06/2012 | Filed Under: Започнување на бизнис Leave a Comment
post

5 Лимитирачки фактори за еден стартап

Секој жив организам го потпира својот раст и развој како на внатрешни фактори на тој жив организам, така и на надворешни фактори во кои живее тој организам. Иако таквите фактори можат да бидат во голем број сепак, како и во се останато и тука важи 80/20 правилото.

Што е она што може да го лимитира еден стартап за да стане успешен бизнис? Доколку ги расчленуваме тие фактори би добиле сигурно илјадници, кои и се проучуваат од страна на универзитетите и научните кругови со цел да се добие еден совршен пат кој би требало да го изоди еден претприемач. Но, мора да признаеме дека досегашните искуства кажуваат дека не постои нешто такво.

Сепак тука би сакал да ги напоменам едни од најважните фактори во групата 80 од 80/20 правило кои може да влијаат лимитирачки на еден стартап.

#1 Бизнис идејата

Бизнис идејата доколку не е добра, нема да помогне ниту пазарот, ниту претприемачот, ниту бизнис моделот, ниту вистинскиот тим кој ќе ја спроведува. Таа бизнис идеја мора да биде на вистинско место, во вистинско време наменета за вистински луѓе. Бизнис идејата мора да реши проблем за кој се бара решение, но и за кој барателот на решение е спремен да плати.

#2 Пазарот

Може да имате одлична бизнис идеја, но доколку пазарот сеуште не постои, или пазарот сеуште не е свесен за потребата од таков производ или услуга или пак е свесен но сеуште не чувствува потреба од задоволување на таква потреба ќе постојат ограничувања. Не значи дека овие ограничувања ќе бидат кобни за бизнисот, но значат дека ќе треба да постои многу поголем ангажман и многу повеќе активности во однос на пазарот.

#3 Бизнис моделот

Бизнис моделот ја опишува вредноста и начинот на испорака на таа вредност до купувачот. Грешките во бизнис моделот може да предизвикаат појава на лимитирачки фактори за развој на бизнисот. Но, сепак бизнис моделот е една динамичка алатка во рацете на претприемачот која овозможува лесно прилагодување со цел на избегнување на појава на такви лимитирачки фактори.

#4 Претприемачот

Иако во листата е како четврти, не значи дека е помалку важен од претходните. Вештините, знаењето, искуството и образованието на еден претприемач доколку недостасуваат може да се гледаат како лимитирачки фактори за еден стартап.

#5 Вистински тим

Ниедна идеја не може да се реализира без еден вистински тим во составот на еден бизнис. Од развој до испорака на производот или услугата ќе биде зависно од тој тим. Недостаток на вистински тим може да има многу лимитирачка улога во развојот на еден стартап во успешен бизнис.

Објавено на 30/05/2012 | Filed Under: Започнување на бизнис Leave a Comment
post

Иновации и ризикот

Конзистентност Постојат многу примери на иновативни потфати кoи не успеале. Тие неуспеси понекогаш ги чинат инвеститорите и милијарди долари изгубени пари.

За да се презентира ризикот кој е последица на иновација најдобро е да разгледаме еден пример. Приказната од примерот е презентирана подетално во книгата The Startup Owners Manual.

Во 1991 година Iridium е една компанија во започнување основана од Motorola и глобално партнерство од 18 компании за да создаде систем за мобилна телефонија кој би функционирал од секаде во светот, од бродовите во океаните до пустините во Африкa, како и високите планини на кои не постоела можност да има сигнал.

Компанијата купила 15 флоти на ракети од Русија, САД и Кина. Потоа лансирала 72 приватни сателити во орбитата кои служеле како предаватели за мобилните телефони кои се достапни од секаде во светот. Седум години по основањето на компанијата, односно во 1998 година сателитите биле поставени и првиот повик преку системот бил реализиран. Но, девет месеци по тој прв повик компанијата банкротирала. Тогаш овој потфат претставувал како најголем пропаст на еден стартап.

Прашањата за причините никогаш не престанале. Зошто толку иновативна идеја да пропадне, а притоа биле вложени 6 милијарди долари во таа иновација? Компанијата имала бизнис план. Но, сепак бизнис планот не гарантира успех.

Кога во 1991 година компанијата била формирана, глобалниот опфат на мобилна телефонија бил сеуште многу мал, недостапен за секаде и многу скап. Iridium логично изработила бизнис план во кој ги опфатила претпоставките за купувачите, нивните проблеми и производот потребен за решавање на тие проблеми. Исто така, тој бизнис план ги содржел и останатите претпоставки како продажни канали, партнерства, модел на приходи и сето тоа спакувано во финансиско предвидување на продажбата што гарантирало дека Iridium набргу ќе почне да заработува огромни пари.

Но, на Iridium му требало седум години да помине од основниот концепт до лансирање на иновативниот производ. За тој период иновациите во мобилната телефонија започнале да се движат многу бргу, така да кога Iridium бил спремен во целост за настап на пазарот, само неколку места во светот немале достапна мобилна мрежа. Традиционалните компании кои нуделе услуги за мобилна телефонија со голема брзина во тој период ги ширеле местата на кои сигналот бил достапен. Цените на услугите почнале да се намалуваат со зголемување на бројот на корисниците и намалување на цените на мобилните телефони. Самиот телефон станувал се помал благодарејќи на новите технологии, додека телефонот на Iridium бил доста голем. Уште полошо, тој толку иновативен телефон замислен во 1991 година не можел да се користи од автомобил во движење бидејќи барал поврзување до сателит од статична локација. Наместо 50 центи по минута колку што чинеле услугите на традиционалните компании услугите на Iridium чинеле 7 долари минута и плус 3000 долари за самиот телефон.

Во 2000 година една инвеститорска група ја купува компанијата со имот вреден 6 милијарди долари за 25 милиони долари.

Забележувате како инвестиција во иновација која во моментот на самиот концепт се чинела профитабилна води до целосен неуспех. Ова е поради фактот што ризикот не е намален преку одговор на следниве прашања:

• Дали проблемот кој иновацијата го решава купувачите сакаат да биде решен и кога?
• Дали производот го решава проблемот на купувачот?
• Дали имаме видлив и профитабилен бизнис модел?
• Дали имаме доволно знаење за да го продаваме производот?

Доколку одговорот на некое од овие прашања е не, ризикот е голем. Во случајот со Iridium тие имале добро прилагоден бизнис план на претпоставки за следни 7 години, кои никој не може да ги докаже, ниту потврди, наместо видлив и профитабилен бизнис модел докажан во моментот на започнување на потфатот.

Објавено на 17/04/2012 | Filed Under: Започнување на бизнис Leave a Comment
post

Зошто повеќето стартапи не успеваат?

Започнување со раст Зошто стартапи не успеваат?

Едно од најпоставуваните прашања и на кои тешко може да се нејде едноставен и универзален одговор.

Прво, да напоменам дека тука го користам зборот стартап и тој се однесува на ентитет, организациски систем кој се обидува да започне бизнис, да иновира, да креира нешто ново, да задоволи потреба на пазарот… Не станува збор за стартап како процес на започнување на бизнис.

Второ, мора да ни биде јасно што всушност претставува стартап. Имам проучено можеби стотици дефиниции за стартапи. Сите се различни и сите отсликуваат една карактеристична состојба на овој или оној начин. Но, доколку ги рангирам врз основа на тоа која е најдобра, односно која најреално го претставува тој организациски систем секогаш би ја издвоил и би ја издвојувал онаа која ја споменав во Дали погрешно се разбравме, дефиницијата на Steve Blank:

Стартап претставува привремена организација во потрага за приспособлив, повторлив и профитабилен бизнис модел.

Во изминатиот период од две години анализирав стотици вакви организации, што формално, што неформално. Дури и некои кои во моментов изгледаат дека успешно ја поминале таа фаза од животниот циклус, а сепак постои опасност да страдаат во една блиска иднина. Тие анализи, ми ги потенцираат неколкуте причини за неуспевање. Подолу се презентирани истите.

#1 Започнување на бизнис врз основа на интуиција

Иако интуицијата понекогаш е потребна сепак, таа не е нешто што гарантира резултати. Започнување на бизнис бара многу влужувања, и често пати тие ги мериме само врз основа на финансии, но тука е и трудот на еден претприемач, време кое може да биде и повеќе од 20 часа дневно… Да не зборуваме за стрес, односи со семејството или сите пропратни елементи кои го следат едно започнување. Влогот е голем и мнопгу е ризично да се започне врз основа на интуиција.

Интуицијата е видлива и во бизнис плановите, на пример:

  • Ќе имаме приход од толку и толку.
  • Купувачите се тие и тие, и ќе ги сакаат нашите производи.
  • Продажбата ќе биде таква и таква…

Сите тие претпоставки во голем дел се базираат на интуитивен одговор на идниот претприемач, а понекогаш и се “шминкаат” особено, ако се конкурира за финансиски средства. Но, ваквиот пристап ќе го чини претприемачот, кога тогаш.

#2 Недоволно препознавање на вистинскиот пазар

Многу ретко малите бизниси, односно претприемачите го препознаваат вистинскиот пазар. Денес дефиниците на пазарот не се исти како во минатото и не може да се користат традиционалните знаења.

Во една таква ситуација, бизнисот се започнува со едноставно таргетирање на севкупниот пазар, да се задоволи секој кој на некаков начин е поврзан со пазарот. Но, дали еден мал бизнис може да задоволи секого? Мала бакалница во локално маало не може да задоволи купувачи од друга населба. Но, може и има голема предност да влијае на локалните купувачи од тоа маало, да купуваат кај него наместо во големите маркети.

Кој е вистинскиот пазар за еден стартап? Оној кој ќе даде најдобри резултати за најкратко можно време. Специфични сегменти од пазарот имаат специфични потреби, специфични проблеми, специфични желби… Голем дел од тие потреби, проблеми или желби воопшто не се задоволени, ниту пак решени. И, она што е најдоброто за еден стартап е што големите бизниси дури и немаат интерес во моментов да креираат или задоволуваат такви желби.

#3 Недоволно препознавање на вистинските купувачи

Вообичаено во пракса се има идеја, се прави бизнис план во кој се наведуваат купувачите и се започнува бизнис. Но, дали тоа се оние вистинските купувачи? Кој знае? Ти, сигурно не знаеш и не си сигурен 100%. Единствено кој знае е твојот купувач, тогаш кога ќе дојде да ти даде пари за твојот производ и/или услуга, но и кога ќе се вратат да го повторат процесот.

Секој стартап има потреба од оние купувачи кои ги нарекуваме “рани прифаќачи”. Доколку не постојат такви купувачи кои ќе бидат спремни да купат нешто сеуште неиспробано на пазарот, нешто сеуште недокажано, нешто што можеби сеуште не постои, односно не е развиено, бизнисот не треба да започнува. Преку нив се дефинираат вистинските купувачи, бидејќи задоволувајќи ги нивните специфични потреби, проблеми и желби се дефинираат вистинските купувачи за бизнисот.

Препознавање и анализа на вистинските купувачи не се изведува од канцеларија со помош на интернет и списанија или пак статистики. Тие се изведуваат во директни контакти со таквите можни купувачи. Тие се изведуваат така што во повеќе случаи ќе се креира желба која што можеби и воопшто во моментов не постои.

#4 Предолго чекање за директен настап

Идеите се вредни само доколку се проверат дека ќе функционираат и доколку навистина се имплементираат за да функционираат. Започнување на бизнис се карактеризира често пати со еден долг макотрпен процес на развој на идеја, развој на производ и/или услуга, подготовка на бизнис план, барање на финансии, барање на локации…

Интересно е што процесот може да трае со месеци, а понекогаш за поспецифични високо-технолошки бизниси и со години. Идејата која е вредна денес, утре можеби и најверојатно нема да вреди. процесот на започнување на бизнис не претставува имплементација на бизнис идеја, како што е во најголем број на случаи. Тој процес претставува, како што кажува и дефиницијата за стартап погоре процес на потрага за приспособлив, повторлив и профитабилен бизнис модел.

Кога се трага по присопособлив, повторлив и профитабилен бизнис модел лансирањето на производот и/или услугата во одредена фаза е присутно. Не се чека, се да биде готово па да се започне, туку итеративно се воведува и имплементираат подобрувања се додека не се стигне до ниво кое веќе е спремно за масовен пазар.

#5 Започнување без бизнис модел

Многу ретко сум видел кај нас во пракса да се има бизнис модел при започнување, без разлика дали тој е добар или лош. Да, некои имаат бизнис план, но само заради некои формалности без можност за практична имплементација подоцна. Од друга страна и самата имплементација во еден стартап на бизнис план е неможна бидејќи се е претпоставка, а не постојат некои цврсти докази или податоци за било што што ќе се презема.

Зошто на еден стартап му треба бизнис модел?

Бидејќи многу работи се непознати, бизнис моделот претставува едноставно флексибилно средство кое ќе овозможи тестирања за да се дојде до вистинскиот модел.

#6 Премногу трошење, непотребно

И како последна причина би ја издвоил премногу непотребно трошење додека сеуште бизнисот претставува стартап. Се троши на маркетинг, на развој на производ, на обезбедување на локации, на опрема…

Но, дали сето тоа навистина треба? Ако е маркетинг дали наместо 100.000 денари може да се потрошат 20.000 денари? Дали оваа фаза бара трошење на 100.000 денари во маркетинг? Дали, има потреба од маркетинг?

Таквите прашања ќе бараат постојано одговор од еден претприемач. Доколку не се постигне вистинскиот баланс помеѓу трошењето и креирањето на бизнисот, веројатноста за неуспех е голема.

Ова се само шест причини кои ги издвоив како главни за оваа фаза. Инаку, имам листа од 70-тина причини која ја ажурирам постојано преку нови анализи, проучувања и тестирања.

Твојата работа е да го искористиш ова знаење, доколку сакаш да започнеш бизнис. Смени го начинот на размислување и примени нешто што ќе даде резултати.

 

Објавено на 10/04/2012 | Filed Under: Започнување на бизнис Leave a Comment
post

Дали погрешно се разбираме?

Стартап - Започнување на бизнис Постојат повеќе полемики и постојано сум прашуван за тоа како може да пишувам дека бизнис планот е непотребен.

Но, никаде не велам дека еден бизнис план не е добра алатка за бизнисите. Но, велам дека не е најдобра алатка за започнување на бизнис.

Повторно, не е најдобра алатка, а што ќе користиш кога започнуваш бизнис останува на тебе како еден иден претприемач.

Кога се започнува еден бизнис постојат многу прашалници, равенства не со една или две туку со повеќе непознати, виша математика… За постоечките бизниси со изграден пазар, изградени купувачи и производи кои веќе се продаваат е многу полесно.

Викаат имаш бизнис идеја претвори ја во бизнис план. Но, дали некој знае како кога станува збор за нов бизнис? Да, повеќето знаат вака:

  • Мојот бизнис ќе биде тоа и тоа.
  • Моите купувачи ќе бидат тие и тие.
  • Моите производи ќе ги задоволуваат тие и тие потреби или ќе ги решаваат тие и тие проблеми.
  • Продажбата ќе биде вака и вака.
  • Трошоците ќе бидат тие и тие.
  • Маркетингот ќе биде ваков и ваков.
  • Билансот на состојбата ќе биде таков и таков (Биланс на состојба, уффффф…)…

Забележете едно ЌЕ секаде кое што е болдирано. Исто како кога син ми кога погреши нешто и се обидувам да го казнам ми вели ќе направам друг пат тоа и тоа. Но, по еден ден песната повторно иста ќе-то не станува направив. Или барем не станува лесно направив.

И кога ќе прашаш некого од каде податоци за тоа “ќе”, дали се сигурни итн. ќе добиете одговор дека е направена анализа на пазарот, Македонија има толку жители, толку се машки, а толку женски, деца се толку од нив одат на училиште толку и тоа е мојот главен сегмент или целен пазар, користев весник, податоци од статистика… Тралалалала…

Но, клучното прашање дали ќе има купувачи и дали веќе има не постојат како одговор. Дали тие купувачи го сакаат токму тоа решение?

Можеби проблемот е што не се сфаќаат новите дефиниции на стартап. (Знам дека правам грешка со користење на англиски израз за започнување на бизнис, но започнување на бизнис претставува активност на преземање на нешто, а јас зборот стартап го користам за опишување на ентитет, една организација или организациски систем, па поради тоа не можам да го користам македонскиот израз. Можеби би требало да кажам бизнис во започнување, но стартап не значи дека сеуште имаме бизнис бидејќи тој сеуште не претставува бизнис. Оставам простор на експертите од ова подрачје да најдат соодветна терминологија или пак доколку има нека ја посочат, дотогаш ќе го користам терминот стартап.) Во овој случај ќе ја искористам дефиницијата на Steve Blank (и да не заборавам неговата најнова книга The Startup Owners Manual која излезе на почетокот на март претставува “нова библија” за стартапи и во голем дел е во согласност со она што започнав да го развивам за наши услови како теорија на бизнис идеи од почетокот на оваа година):

Стартап претставува привремена организација во потрага за приспособлив, повторлив и профитабилен бизнис модел.

Како за една таква организација може да помогне бизнис планот? Никако. Но, за постоечки бизниси, менаџментот започнува да игра клучна улога, па и планирање и бизнис планот ќе претставува една од најважните алатки. Затоа и во претприемничкиот процес кој го развив и насловив како “претприемачки часовник” и кој сеуште не е никаде објавен, бизнис планот не е видлив од прва, туку се наоѓа во делот на менаџмент како процес на планирање.

Се надевам дека полека се разбираме.

Објавено на 04/04/2012 | Filed Under: Бизнис план, Започнување на бизнис 2 Comments
post

Излез од фазата старост

Цел на постоење на бизнисот Како што можевте да видите од досегашниот серијал за животни циклуси на бизниси и нивното движење и преминување од една во друга фаза, последната фаза е фазата старост.

Еден бизнис може да дојде по природен пат во оваа фаза, но може и да навлезе набргу по озбилноста доколку се направат грешки.

Како прво кога станува збор за барање на излези од оваа ситуација морам да кажам дека како претприемачи не треба да дозволиме да стигнеме до тука. Во фазата зрелост наведовме дека за да се задржиме во таа најпосакувана фаза потребно е:

  • да избереме висококвалитетен менаџерски тим кој ќе знае што треба да се направи.
  • да ги усогласиме претприемништво и одржување.
  • постојано да ги следиме внатрешните и надворешните фактори кои претставуваат причинители на организациски промени.
  • одлучно да имплементираме организациски промени заради прилагодување кон променетите влијанија од надворешноста и од внатрешноста на организацијата.

Но, кога веќе се најдеме во оваа фаза – која е и фаза на смртност, единствено можеме да се извадиме доколку во почетокот забележиме дека нешто не е во ред. Но, како ќе забележиме дека нешто не е во ред? Доколку постојано ги следиме нашите бизнис бројки и постојано вршиме споредба со бизнис планот лесно ќе воочиме дека нешто не е во ред.

Оваа е фаза кога се потребни крупни организациски промени за да се дојде до претходната фаза на озбилност кога се е ОК. Како едни од клучни активности во оваа фаза може да бидат:

  • Итна промена на менаџментот кој го довел бизнисот во оваа фаза.
  • Избор на соодветен менаџерски тим кој ќе може да одговори на предизвиците.
  • Итни организациски промени заради подобрување на ефикасноста и ефективноста на бизнисот.
  • Вложување во истражување и развој како би си ги повратиле изгубените пазари.

Значи ова се некои од основните активности кои мора веднаш да ги превземеме. Овие активности не гарантираат дека ќе се вратиме во претходната фаза, но претставуваат добра основа за обид за спас на она што може да се спаси. Повторно напоменувам дека не треба да дозволиме да дојдеме до оваа фаза бидејќи полесно е да се одржиме во фазата зрелост отколку да се вратиме од старост во зрелост.

Објавено на 29/03/2012 | Filed Under: Започнување на бизнис Leave a Comment
post

Како побргу да се надмине фазата проблематичен период?

Започнување на бизнис Секој бизнис откако ќе ја помине фазата започнување од животни циклуси на бизнисите ќе навлезе во нова фаза која ја нарекуваме проблематичен период.

Карактеристично за оваа фаза е недостатокот на финансии, сеуште слаба продажба, опаѓање на моралот на претприемачот доколку не се преземе нешто побрзо.

Потребно е колку што може побргу да се помине оваа фаза. Кај некои бизниси ова може да трае неколку месеци, но кај некои и неколку години што ќе доведе до ставање на тестирање на издржливоста и на бизнисот и на претприемачот. Во такви ситуации кога овој период од работење на бизнисот се оддолжи, повеќето бизниси не успеваат да преминат во следната фаза.

Но, како да се надминат овие притисоци и побргу бизнисот да се внесе во наредната фаза: лудување? Основните активности на кои треба претприемачот да биде насочен кога бизнисот се наоѓа во оваа фаза од животниот циклус на бизнисите се:

  • Продажба, продажба и продажба. Со зголемување на продажбата се зголемува и готовинскиот тек и се ублажува недостатокот на финансии кои се јавуваат доста изразено во оваа фаза.
  • Маркетинг, маркетинг и маркетинг. Продажба без маркетинг тешко ќе оди. Мора да се привлечат купувачи, доколку се сака зголемување на продажбата.
  • Следење на финансии:
  • Намалување на трошоците (видете за 45 совети за заштеда на пари)
  • Целосна посветеност на овој бизнис. Започнување не значи и решавање на сите проблеми и дека продолжувањето ќе биде ОК и едноставно. Посветеноста на претприемачот на развојот на овој бизнис сеуште е важна.
  • Користење на менаџерски техники (без оваа бизнисот нема да може да оди во наредната фаза). Менаџментот почнува да игра одредена улога во бизнисот. Потребно е нешто што ќе регулира, администрира, контролира, екипира, планира…
  • Одржување на моралот на високо ниво. Без соодветен морал кој треба да биде на високо ниво, оваа фаза ќе значи и смртност на бизнисот. Моралот е единственото нешто што може да го извлече бизнисот во наредната фаза.
Објавено на 26/03/2012 | Filed Under: Започнување на бизнис Leave a Comment
post

Активности во фазата започнување од животни циклуси на бизниси

Започнување со раст Кога еден бизнис, односно еден претприемач ја помине фазата на сонување ќе дојде во фазата наречена како започнување од животни циклуси на бизнисите.

Мора да напоменам за да не дојде до забуна, во теорија на бизнис идеи зборуваме за период кој ги опфаќа и двете фази (сонување и започнување).

Кои активности се поминуват во фазата започнување од животниот циклус на бизнисот?

  1. Воведување на бизнисот во правен систем. Со оваа активност започнува оваа фаза од бизнисот. Тука веќе ќе имате документи за бизнисот, ќе имате сметка во банка преку која ќе ги изведувате бизнис трансакциите.
  2. Наоѓање и средување на локација. Веќе во бизнис планот сте ги опфатиле идеите за локацијата, трошоците што можете да ги платите и сега е време да контактирате со луѓето и да направите договор, доколку немате сопствена локација.
  3. Набавка на производи кои ќе се продаваат за малопродажба или големопродажба или пак набавка на репроматеријали за производство.
  4. Набавка на канцелариска опрема доколку имате канцеларии (компјутери, телефон, факс, печатач…)
  5. Подготовка на маркетинг материјали. Обавезно направете визит картичи, брошури и флаери, покани за свечено отворање и поделете го на колку што можете повеќе блиски роднини, пријатели или познаници. Ова мже да има големо влијание за времетраење на оваа фаза.
  6. Свечено отворање. Организирајте и спроведете свечено отворање на започнувањето.
  7. Продажба, продажба, продажба…

Во првите 6 активности веќе ќе започнете со трошење на пари. Купчето што го имате спремено за започнување на бизнис ќе почне да се намалува драстично и веднаш ќе почувствувате недостаток на финансии. Оваа е и најголем проблем за оваа фаза од животниот циклус на бизнисите. Затоа сите наредни активности треба да бидат свртени кон се поголема и поголема продажба. Овој недостаток на финансии ќе можете да го решите на еден од следниве начин или комбинација на истите:

  • Кредит од банка
  • Позајмица од роднини или пријатели
  • Зголемена продажба.

Првите две се ОК, но и не обезбедуваат некоја сигурна иднина. Сепак парите ќе мора да се вратат. Најдобро е да се извлечеме со третиот начин зголемување на продажба што од друга страна во оваа фза не е лесно. За да се зголеми продажба ќе мора да се зголемат трошоци во маркетингот за што треба пари. Кредит од банка за нови бизниси може да претставува научна фантастика, но вреди да се обидете. Најдобро е да направите некоја комбинација.

Исак Адижес во неговото дело: Животни циклуси на претпријатија вели дека претприемачите за да дојдат до финансиски средства во оваа фаза (кај него оваа фаза се нарекува како време на повој што е асоцијација на бебе кое се повива) прават неколку основни грешки:

  • Земаат краткорочни позајмици за инвестирање
  • Ги намалуваат цените како би го зголемиле приливот на пари, но попустите се преголеми и се случува продажбата да не ги покрива трошоците, па колку повеќе продаваат толку повеќе и губат.
  • Продаваат акции на обие кои се спремни да вложуваат во ризичен капитал, а кои не ги делат визијата и интересот на претприемачот.

Една грешка во оваа фаза освен попустите би ја навел и давање на плаќање на кредит или одложено плаќање. Некои отвораат и таканаречена „тетратка“. На ваков начин претприемачот може да се лаже самиот себеси и да има одлична продажба, а сепак бизнисот да пропадне. Оваа е резултат на слаб готовински тек. А, ќе ви доаѓаат и ќе ви бараат на одложено плаќање, како роднини и пријатели така и оние кои не ве познаваат а ќе си го дозволат тој безобразлук. Нив не ги интересира што вие сте во фаза на започнување, која може и да потрае една до две години, па за некои бизниси и повеќе. Вие ќе продадете, нема да земете пари, а бидејќи сте во фаза на започнување немате залихи, па со тоа ќе немате ни што да продадете на некој потрошувач кој веднаш би платил. Дали ви треба такви кои не плаќаат? Секако дека одговорот е не!

Затоа претприемачите во оваа фаза треба да внимаваат на:

  • Постојано зголемување на продажба
  • Внимателно трошење
  • Минимизирање на продажба на рати
  • Маркетинг кон вистински целен пазар
  • Следење на активностите и буџетот согласно бизнис планот.

Колку побргу ја поминете оваа фаза толку подобро и за Вас како претприемач и за вашиот бизнис воопшто.

Објавено на 23/03/2012 | Filed Under: Започнување на бизнис Leave a Comment
post

Започнување на бизнис без системи

Еден претприемач и фази во започнување Ќе се обидеме преку два поста и два целосно спротивставени примери да презентираме различни ситуации на ист бизнис започнат од ист претприемач, но со различни пристапи. Сликата десно се однесува на еден човек, претприемачот и неговите фаци во овој процес кој се нарекува започнување на бизнис.

Ќе започнеме со бизнис без никакви системи, без организациска структура бидејќи при започнување тој, претприемачот е се во бизнисот.

Нашиот замислен претприемач ќе се вика Перо, тој има идеја да започне бизнис. Идејата на Перо се однесува на сендвичара со органска храна.

Перо смета дека идејата ќе помине во услови кога се повеќе се зборува за органска храна, а од друга страна неговите родители имаат земја каде одгледуваат органска храна која може да му служи како дел од репроматеријал за производство на сендвичите. Остатокот ќе го набавува од неговите пријатели кои произведуваат таков репроматеријал.

По некои подготовки во однос на најмување на простор, средување и набавка на основните намирници за започнување како и завршување на формалностите, Перо го започнува бизнисот со отворање на вратите на неговата сендвичара. Неговата умешност во комбинација на состојките во производство на сендвичи е на одлично ниво. Самото отворање и покана на гости кои ги пробале сендвичите поттикнале висок степен на ефект на вирозен маркетинг од уста на уста.

Веќе по неколку месеци, работата на сендвичарата го тера да вработи еден соработник. Тој забележал дека не може да биде и чистач и производител, и продавач и маркетар, и администратор и “физикалец”, и снабдувач и договарач. Затоа го вработил Ставре братот на неговата жена. Така да, кога Перо правел сендвичи, Ставре набавувал, чистел, контактирал со купувачите… Кога Ставре чистел, Перо бил во набавка и продавал. И така се функционирало супер. Но, умешноста на Перо во правење на сендвичите доведува до уште поголемо зголемување на работата. Му треба уште еден човек. Вака не се постигнува, а математиките покажуваат дека може да си дозволи да вработи уште еден.

И така пријателот на наговиот братучед, Горан станува уште еден член на неговиот тим. Повторно се е во нормала. Перо може целосно да се посвети на неговата техничка функција како претприемач во правење на сендвичи, Ставре го менувал и во производството кога Перо имал работа во набавка. Ставре како постар вработен добил и нови задолженија да менаџира, односно да планира за работата, да го контролира и обучува Горан.

Така се функционирало како што треба за Перо, бизнисот растел преку зголемена побарувачка, добар глас за квалитетот и умешноста на правење на сендвичи на Перо. Но, умешноста морала да се имплементира секојдневно при што Перо бил врзан минимум 7-8 часа дневно. Сака да се шири со уште една продавница бидејќи парите доаѓаат од овааа првата. Затоа и го задолжува Ставре да разгледа неколку локации каде би можеле да го прошират бизнисот. Ставре пак како верен прв вработен во фирмата веднаш трча да ја заврши задачата.

По неколку состаноци со потенцијалните обезбедувачи на простор и неколку интерни состаноци на Перо со Ставре одлучуваат да најмат простор во источниот дел од градот и секако да вработат уште тројца во бизнисот. Едниот ќе започне веднаш и ќе се обучува од страна на Перо во производството (правење сендвичи) додека се подготвува втората локација. Вториот и третиот ќе се вработат откако продавницата ќе се отвори и ќе бидат одговорни за сите останати работи поврзани со втората продавница и комуникацијата помеѓу двете.

По неколку месеци, она што го планирале и го оствариле. Втората продавница веќе работи. Почетните резултати се ветувачки. Ставре е менаџерот кој едноставни обезбедува се да функционира како што треба. Тој најмува работници, тој се грижи за набавките, тој се грижи за исплаќањето на платите и подготовка на документите како администрирање. Перо целосно може да си се посвети на она што сака да го прави, да произведува сендвичи заради кои и бизнисот дошол до оваа фаза.

Но, ова е премногу добро, за да биде вистинито.

По проширувањето и по зголемувањето на работата започнуваат да се јавуваат некои навидум едноставни проблеми, но сепак влијателни кои целосно ќе го сменат текот на бизнисот. Ставре како крал на функционирањето на бизнисот овластува некои од неговите блиски соработници (кои тој ги регрутирал за Перо) да почне да нарачува суровини од компанија со која Перо воопшто не работел претходно. Квалитетот на суровините не бил на нивото од оној почетниот кога Перо набавувал само од неговите родители и пријатели. Тоа влијаело на намалување и на квалитетот на сендвичите.

Започнуваат првите жалби на купувачите. Се крева вистинска врева од страна на Перо како можело тоа да се случи. Ставре немал одговор? И добро, Перо ја презема одговорноста врз себе и не дозволува веќе Ставре да одллучува за набавките. Но, загубите веќе се видливи, а бидејќи Перо сега работи и на набавки и на производство на сендвичите неговиот замор допринесува да продолжи да опаѓа квалитетот.

Во меѓувреме, Перо започнува да реагира нервозно, се јавува во втората продавница и разговара со луѓе кои воопшто не ги ни познава. Нив ги најмил Ставре и едноставно и тие се збунети и не знаат како да постапат.

Грешките се повторуваат не само на квалитетот, туку и во однос на комуникација со купувачите, во однос на одржување на хигиена во продавниците, во однос на комуникација помеѓу целиот тим во бизнисот…

Ставре веќе не може да го трпи притисокот од Перо, а бидејќи е брат на жената на Перо одлучува да си замине. Перо од друга страна е притиснат и од сопствената сопруга, сепак Ставре е нејзиниот брат. Едноставно му се руши целиот свет. Останатите вработени не го ни забележуваат бидејќи Ставре бил авторитетот а не Перо, кој е претприемач и сопственик на бизнисот.

Перо одлучува да ја затвори втората продавница и да се обиде да ја спаси првата која со голем ентузијазам и желба за успех ја започнал. Штетата е голема, кредити, сметки… Продажбата се помала. Еден по еден вработените си заминуваат. Кој отпуштен бидејќи не завршил работа како што треба, кој самиот си заминува заради се поголемо намалување на платите.

Перо пак останува сам како во првите неколку месеци, со таа разлика што тогаш имал желба и имал визија дека сака да успее. Сега веќе е скршен, без идеи, без желба за поголем труд, притиснат во аголот без некои големи можности за свртување. Дури и од семејството е сметан како губитник.

Купувачите ги нема! Сметките се собираат! Потребна е брзза одлука што да се прави.

Постојат две можности: целосен пропаст и затварање на бизнисот, или обид да се направи од почеток онака како што треба.

Следува вториот дел за обид да се направи од почеток онака како што треба.

Објавено на 22/03/2012 | Filed Under: Започнување на бизнис Leave a Comment