post

Залихи – Зло без кое не се може или се може

Залихите претставуваа количина на стоки и материјали кои бизнисот ги има во својот магацин. Но, зошто се потребни залихите? Дали се потребни залихите? Дали залихите обезбедуваат поефикасно и поефективно работење на бизнисот? Дали залихите претставуваат сигурност на бизнисот? Какво влијание имаат залихите врз финансиите на бизнисот? Сето ова се прашања за кои секој претприемач мора да ги знае одговорите. Ќе се обидеме накратко да дадеме одговор на овие прашања. Навистина залихите претставуваат нешто без што не се може од една страна, но од друга страна постојат голем број на факти кои велат дека може да се работи и без залихи и од тоа бизнисот само ќе има поголема корист.

Негативности на залихи

Без оглед дали се работи за производствено претпријатие (фабрика), услужно претпријатие или се работи за трговија секое од овие претпријатиа мора да држи одредени залихи. Тоа се суровини, материјали, резервни делови, готови производи… Секоја залиха со себе носи трошоци.

Врзани финансии

Како прво се врзуваат финансии кои би можеле да се употребат за други цели. Парите претставуват крвоток за секој бизнис, а со големите залихи Вие го загрозувате тој крвоток. Дури тие пари да не се користат за бизнис, може да се дадат под камата (бидејки парите се секогаш барана стока) и така дополнително да се заработува.

Пред извесен период разговарав со еден случаен познаник кој е еден вид на печалбар! Во муабетот кога стана збор за бизнис и вложени на пример 20000 евра во производи за продажба, ми кажа дека тој избрал да не вложува пари во бизнис туку да ги стави во банка и за таа сума да добива околу 10000 денари месечно.

Магацински простор

Следниот проблем е чувањето на залихите. Потребно е да се обезбеди магацински простор. Доколку немате магацински простор ќе треба да го изнајмите што претставува дополнителен трошок (а зошто Вие да не изнајмувате магацинскиот простор и со тоа овозможите дополнителна заработка). Магацинскиот простор мора да поседува пропишани димензии. Понатаму магацинскиот простор треба да биде соодветно изграден да не дојде до оштетување на залихите. Обезбеден, да не може да дојде лесно до крадење. Доколку постои можност за кражба потребно е да се обезбеди чуварска служба. Понатаму залихите можат да бидат загрозени поради елементарните непогоди земјотреси, поплави, пожари, оштетување при транспорт, влијание од штетниците… На пазарот може да се појави иста стока по пониски цени, стоката може да излезе од мода, може да помине рокот на траење и ред други негативности.

Сите овие причини ги терат менаџери и претприемачите да се позанимаваат малку повеќе со проблематиката на залихите. Во тој поглед најдалеку отидоа јапонците кои преко системите JIT (Just in Time – точно на време), TQC (Total Quality Control – Севкупна контрола на квалитет) и други методи при што набавка на залихите е комплетно контролирана и водена од пазарот. Во некои случаи се изведува и непосредно пред да започне монтажата доколку се работи за производствено претпријетие.

Па сега требаат или не требаат?

Сепак залихите во некои случаи мора да постојаат. Тие не треба да се преголеми, ниту премали за да не би дошло до пореметување на производствениот процес (види 80/20 правило и ABC анализа). Во однос на малопродажбата со премали залихи не би можело целосно да се задоволат потребите на купувачите. Значи залихите теба да бидат оптимални и да ги задоволаат вистинските потреби на бизнис процесите. Ако залихите се преголеми се јавуваат финансиски трошоци за кои што кажавме.

Но, уште една позначајна работа освен финансиите во однос на преголеми залихи е дека тие ги сокриваат проблемите во бизнис процесите кои што постојат. Овие проблеми не се решаваат, или пак претприемачите и менаџерите мислат дека ги решаваат со обезбедување на залихи, што претставува навистина ризично решение. Ако залихите се премали се губаат потрошувачи, бидејки не можат да го купат оно што го сакаат како по асортиманот така и по количина, па се создава лош имиџ.

Основното е дека тие треба да се држаат помеѓу максимумот и минимумот односно со залихите треба да се управува. Затоа се воведува еден термин кој се нарекува сигнално ниво на залихите. Кога залихите на стока ќе дојдат до тоа сигналното ниво, тогаш се започнува со процесот на набавка. Значи сигналното ниво претставува количина на залихи која ќе биде потребна да се овозможи непрекината работа на бизнисот во период додека трае процесот на набавки.

Тоа сигналното ниво зависи од просечната продажба доколку се работи за малопродажба или големо продажба и просечното производство доколку се работи за производствени бизнис од една страна и времетраење на процесот на набавка.

дијаграм на текот во процесот на менаџирање на залихите

дијаграм на текот во процесот на менаџирање на залихите

На сликата е прикажан само еден мал едноставен дел од дијаграм на текот во процесот на менаџирање на залихите. Важно е да го започнете процесот за управување на залихите бидејќи веднаш ќе ги почувствувате предностите.

Мора да напоменам дека управувањето со залихите се повеќе ќе се усложнува особено поради фактот што:

  • Се повеќе бизниси ќе воведат онлајн продажба.
  • Векот на траење на производот ќе биде се пократок.
  • Потрошувачите многу бргу ги менуваат сопствените потреби.
About Д-р Драган Шутевски

Д-р Драган Шутевски е основач и CEO на Шутевски Консалтинг и им помага на бизнисите да го проектираат патот кон успешноста. Поврзи се со Драган на Google+

Trackbacks

  1. […] на претприемач.Во претходниот пост пишувавме за залихи како зло без кое се може или не се може во кое претставив еден поедноставен дијаграм на тек […]

  2. […] се многу значајни за малите бизниси. Во првиот текст: Залихи зло без кое не се може или се може го опишавме значењето на поимот залихи, заклучивме […]

  3. […] наведовме дека се многу значајни за малите бизниси. Во Залихи зло без кое не се може или се може го опишавме значењето на поимот залихи, заклучивме […]

Speak Your Mind

*