post

Царинска вредност на стоката при увоз

Царинска вредност

Царинска вредност

Ќе продолжам со серијалот на постови за царински процедури. При увоз на стока за продажба или опрема за Вашиот бизнис, за да таа пратка пристигне до Вас и за да можете да ја пуштите во слободен промет или пак за да ја користите како Ваша ќе мора да платите царински давачки предвидени согласно Законот за царинска тарифа.

Износот на царинските давачки зависи од два елементи:

  • Тарифна ознака во која спаќа стоката која ја увезувате и
  • Царинската вредност на стоката

Врз основа на тарифната ознака кога станува збор за износот на давачките се определува:

  • колкав е износот на царинската стапка (На пример, дали е 0%, 5% или 10%)
  • дали стоката подлежи на други давачки (акциза, прелевман, еколошка такса…)
  • дали за стоката се плаќа целосна (18%) или повластена (5%) даночна стапка.

Од друга страна сето ова започнува да се применува на царинската основица која во голем дел зависи од царинската вредност на стоката.

Што претставува царинска вредност на стоката?

Наједноставно кажано царинската вредност на стоката претставува вредноста на стоката која Вашиот бизнис ја плаќа за да ја набави и да ја добие таа стока.

Согласно царинскиот закон во членост 28 дефинира царинската вредност на стоката:

Царинската вредност на увезената стока е трансакциска вредност, а тоа е вистински платена цена или цена која треба да се плати за стока која е продадена за извоз во царинско подрачје на Република Македонија, прилагодена таму каде што е тоа потребно, во согласност со членовите 35 и 36 од овој закон.

Ова во однос на членовите 35 и 36 и прилагодовуњето кое е потребно се однесува на сите останати трошоци кои се на товар на купувачот (Вашиот бизнис во постапка на увоз на стока) во вид на:

  • провизии и посреднички провизии
  • трошоци за амбалажа и пакување
  • дополнително вградени елементи
  • трошоци за транспорт и осигурување на увезената стока до место на внесување во царинско подраје,
  • трошоци за утовар, истовар и манипулација поврзани со транспортот на стоката и сл.

Еден пример

Да земеме еден пример. Имате фактура за стоката која ја увезувате во вредност од 20.000 евра. Во фактурата имате наведено услови за испорака CIP Скопје што значи дека трошоците за транспорт и осигурување до Скопје ги плаќа испраќачот (за ова во посебен пост). Не постојат други трошоци на Ваш товар. Во таков случај царинската вредност на стоката ќе биде 20.000 евра изразена во денари.

За да биде поилустративно и за да се види дека процесот на утврдување на царинската вредност може да биде сложен ќе го надополнам горниот пример. Да претпоставиме дека стоката претставува некоја машина за Вашиот погон. За да се пушти во функција таа машина потребно е да се изврши обука на Вашите вработени која ја обезбедува испорачателот. Но, таа обука не е наведена во фактурата. Доколку во договорот за купопродажба експлицитно е наведено дека испорачателот обезбедува обука која ќе чини 5.000 евра и ќе трае 3 дена, тогаш царинската вредност на стоката ќе биде зголемана за износот на сумата за обуката (25.000 евра).

Многумина велат дека тоа не е фер. Во моментот на узвозот не е платена обуката. Но, сепак е поткрепено со членот 28 од царински закон став 3:

а) Вистински платена цена или цена која треба да се плати е вкупното плаќање кое е извршено или кое треба да се изврши од страна на купувачот кон или во корист на продавачот за увезената стока и ги содржи сите плаќања кои се извршени или треба да се извршат како услов за продажба на увезената стока од купувачот кон продавачот или од купувачот кон друго лице за задоволување на обврската на продавачот. Плаќањето не е потребно секогаш да се извршува со пренос на пари. Плаќањето може да се изврши преку акредитив или преносливи инструменти, на директен или индиректен начин и

Забележувате дека болдираниот дел од цитатот од законот вели дека царинската вредност ги содржи сите плаќања кои се извршени или треба да се извршат како услов за продажба на увезената стока. Што значи дека плаќањето може да се изврши подоцна како и обуката, но обуката е наведена во договорот и претставува услов за спроведување на продажбата.

И секако ова ние не сме го измислиле. Еве го извадокот од Царинскиот Закон на ЕУ член 29 став 3 под а):

The price actually paid or payable is the total payment made or to be made by the buyer to or for the benefit of the seller for the imported goods and includes all payments made or to be made as a condition of sale of the imported goods by the buyer to the seller or by the buyer to a third party to satisfy an obligation of the seller. The payment need not necessarily take the form of a transfer of money. Payment may be made by way of letters of credit or negotiable instrument and may be made directly or indirectly.

Ова е тема за која има многу за разглобување. Доколку имате некои прашања слободно поставете ги во вид на коментар. Идната недела ќе продолжиме за 6-те методи за утврдување на царинска вредност.

post

Задолжителна тарифна информација

Царински процедури - ЗТИ

Царински процедури - ЗТИ

Сакам да започнам една сосема нова категорија на постови на претприемач која ќе се однесува на царински процедури, прописи, процеси и искуства на бизнисите и особено малите бизниси. Голем број на бизниси имаат контакти со овие царински елементи. Чувствувам дека постои и незадоволство. Затоа ќе се обидам согласно моето искуство (7 години во ЦУРМ) да пренесам некои знаења кои едноставно ќе можат да ви помогнат.

Како прв пост за оваа намена избрав да напишам нешто за задолжителна тарифна информација.

Пред извесен период разгледувавме една опција за увоз на одредени стоки. Тарифирањето на тие стоки е малку потешко бидејќи се базира на некои хемиски состојки. Но, уште потешко е што постои можност два различни тарифни броеви да доведат до две различни даночни стапки (едната 5% и втората 18%). 13% разлика на една пратка од 10.000 евра претставува 1300 евра давачки. Логично веднаш мозокот ми проработи како цариник. Што доколку мене ми дојде за преглед еден таков камион, каде наместо 18% данок во царинската декларација е пресметан 5% ДДВ. Еве што би направил:

  • Како Виш цариник контролор доколку нема соодветни документи кои би ја поткрепиле декларираната тарифна ознака и доколку системот ја селектира декларацијата на зелен кнал би ја префрлил на црвен канал и би дал забелешка проверка на тарифна ознака да се изврши од страна на царинскиот работник.
  • Како Виш цариник кој врши преглед на документи и стока првин би ги проучил сите документи, би го отворил прирачникот за царинење на стоки за да видам каде е тарифирано и каде би можело да биде тарифирано. Би го отворил Коментарот на Хармонизираниот систем и би прочитал дополнителни информации за декларираната тарифна ознака и секако за онаа која води до повисока даночна стапка. Би го повикал декларантот и би побарал дополнителни документи во вид на сертификат за квалитет, состав… Во меѓувреме ќе извршам преглед на стоката и ќе земам примерок за да го споредам она што го пишува на пакувањето со она што е напишано во сите досега споменати документи, правилник, коментар. Доколку по сето вакво анализирање и проверки не сум сигурен сеуште, а декларантот не ми достави цврсти докази дека тоа е тоа едноставно ќе преминам на земање на мостри со записник. За да го ослободам камионот ќе треба да биде обезбеден царинскиот долг доколку анализата покаже дека тарифната ознака е онаа за која сум се сомневал.

Оваа постапка ќе ја задржи нашата пратка на царинсиот терминал. Во исто време ќе бара и врзување на средства за плаќање на разлика во давачки за што можеби имаме право. Се усложнува процедурата и за бизнисот и царинските работници.

Затоа во вакви ситуации кога тарифирањето е сложено и може да предизвика сомнеж најдобро е да се има Задолжителна тарифна информација.

Што претставува Задолжителна тарифна информација (ЗТИ)

Како што кажува и самото име ЗТИ претставува информација која е издадена од овластен орган (Царинска Управа) и која има одредена прaвна сила за применa во спроведување на царинските постапки.

ЗТИ е регулиран со членовите 10 и 11 од Царинскиот закон како и членовите од 6 до 10 во Уредбата за спроведување на царински закон.

Членот 10 од Царинскиот закон вели:

(1) Секое заинтересирано лице може да бара информации цо поглед на примена на царинските прописи од царинскиот орган. Такво барање може да биде отфрлено ако не се однесува на конкретно предвиден увоз или извоз.

(2) Информацијата од ставот 1 на овој член, царинскиот орган бесплатно му го дава на барателот во рок од 15 дена од денот на поднесување на барањето. По исклучок може да се надоместат трошоците на царинскиот орган што настануваат, а особено трошоците настанати како резултат на вршење на анализи и експертизи за стока или поради враќање на стоката до барателот на информацијата.

Значи ЗТИ се добива врз основа на барање поднесено до царинскиот орган кој мора во рок од 15 дена да одговори на барањето. Затоа пред да ја започнете увозната процедура во вакви ситуации поднесете барање за ЗТИ.

Правна сила на ЗТИ

Во членот 11, став 2 од Царинскиот закон стои:

(2) Задолжителната тарифна информација или задолжителната информација за потекло, е задолжителна за царинскиот орган кон имателот на информацијата само во поглед на тарифното распоредување или утвр-дување на потеклото на стоката. Задолжителната та-рифна информација или задолжителната информација за потекло е задолжителна за царинскиот орган само во поглед на стоката за која царинските формалности се завршуваат по денот на кој информацијата била доста-вена. Во случај на потекло се работи за формалности кои се однесуваат на примената на одредбите од члено-вите 24 и 26 став (2) точка б) на овој закон.

Доколку навистина стоката за увоз одговара со описот на стоката наведен во ЗТИ царинскиот орган мора да ја прифати таа тарифна ознака како единствена законски валидна тарифна ознака, а со тоа и царинските давачки предвидени согласно Законот за царинска тарифа.

Барањето, целосната постапка и потребната административн такса за издавање на ЗТИ можете да пронајдете на сајтот на Царинска Управа во делот за Задолжителна Тарифна Информација.

Во секој случај обезбедете се со соодветните документи пред да пристигне камионот на границата, бидејќи тогаш притисокот е многу поголем.

post

Плаќање по постигнување

Плаќање по постигнување

Веќе подолго време се обидувам да најдам одредена корелација помеѓу успешноста на бизнисот и начинот на поттикнување на вработените! Три години поминаа откако воведов еден ваков систем каде основа на плаќање е постигнатото, а не часови или денови работа.

Сметам дека можам веќе да согледам некои елементи од овој начин на работа иако сеуште не сум наишол на вработен кој навистина ќе го сака овој начин на работа. Можеби затоа што не сум сеуште наишол на квалитет кој го барам!

Многу успешни компании користат ваков систем на работа и ја темелат сопствената успешноста на еден таков систем. На ваков начин ја поттикнуваат креативноста и секако се поголемо остварување од страна на поединците при што се трансформира поединечното во компаниското остварување!

Како основни елементи кои може да влијаат за една ваква стратегија би можел да ги издвојам следниве:

  • Правилен дизајн на имплементација на стратегијата.
  • Избор на вистински вработени во согласност со дизајнираната имплементација.
  • Имплементација во реалноста.

Дизајн на имплементација

Сметам дека е многу важен дизајнот на системот бидејќи преку него ќе поттикнуваме соодветна акција. Но, не смееме да заборавиме на можностите или бизнис капацитетот. Кога велам можностите и бизнис капацитетот мислам првенствено на финансии. Морате прецизно да ја пресметате математиката.

Од друга страна дизајнот треба да обезбеди и задоволство на втората страна, како со поголемо залагање би добиле повеќе.

Избор на вработени (Селекција)

Можеме да имаме одлично дизајниран систем, но доколку не избереме соодветни вработени нашиот перфектен систем нема да функционира. За да еден добар систем функционира мора неговиот состав да биде перфектно составен. На пример, капацитетот на вработениот е подпросечен од она што го нуди вашиот систем, па најнормално е нивниот морал да опаѓа и на таков начин се создава контраефект!

Имплементација на системот

Иако е се супер дизајнирано, иако ги имате најдобрите вработени често пати во пракса ќе се појават недоречености што предизвикуваат забуна кај двете страни. Дизајнираното мора да се примени во целост во пракса. Сите недоречености да се прецизираат и секоја промена да биде ставена на хартија.

post

ШТО Е БИЗНИС КАТАСТРОФА?

За претприемачот многу работи може да бидат катастрофа. Лош почеток, недостаток на финансии, неквалитетни производи, слаба маркетинг програма, немање подршка од семејството, незнаење, избор на лоша локација… Ова се само дел од можните катастрофи за секој бизнис па и за претприемачот. Но, доколку размислиме за претходно наведените катастрофи ќе сфатиме дека сите можат да се избегнат.

Дали некоја бизнис катастрофа мора да се случи? НЕ! Претприемачот е водачот на бизнисот. Тој ги менаџира сите активности на тој бизнис. Сите случки во и околу бизнисот се резултат на некоја активностна претприемачот. На пример,

  • започнување на бизнис е резултат на бизнис идеа во комбинација со бизнис план.
  • недостаток на финансии е резултат на лош финансиски план, неконтролирани трошоци, преголеми залихи…
  • неквалитетни производи се резултат на лоша набавка или пак лошо производство доколку бизнисот е од производствен сектор
  • Слаба маркетинг програма е резултат на слаб маркетинг план и слаба креативност за маркетинг на претприемачот
  • немање на подршка од семејството е резултат на лошо организираното време на претприемачот
  • незнаење е резултат на недостаток на постојана едукација на претприемачот
  • избор на лоша локација е резултат на слаба анализа на локации во бизнис планот од страна на претприемачот

Значи за горенаведени катастрофи како причина секаде е претприемачот. Катастрофите не доаѓаат сами по себе, туку тие се последица на одредена причина која секогаш е оврзана со претприемачот.

Претприемачот не смее да каже не оди, немав среќа. Бизнисот не е среќа, туку умешност и знаење. За да се избегнат катастрофите претприемачите мора да бидат ефикасни и ефективни во исто време.

НЕ само ефикасни, НЕ само ефективни, НЕ ни ефикасни ни ефективни, ТУКУ ЕФИКАСНИ И ЕФЕКТИВНИ (ДА ГИ ПРАВАТ ПРАВИТЕ РАБОТИ НА ПРАВ НАЧИН). Со овој принцип на работа успехот е неминовен.

Прочитајте за ефективноста и ефикасноста.

post

ВО КОЈА ДРЖАВА Е ВИСТИНСКАТА УЈП

УЈП е кратенка на Управа за Јавни Приходи. Служи за прибирање на даноци како јавни приходи. Освен бизнисите кои треба да прјават завршна сметка за да УЈП им пресмета данок и физичките лица се долќни согласно закон да пријават годишни приходи. Еве една вистинска случка за нашата ефикасна администрација (УЈП) која треба да „привлече“ инвестиции.

Едно физичко лице добива од работа (државна служба под исто министерство како и УЈП) потврда за исплатени плати и приходи. Таа потврда се печати од софтвер за исплатени плати, како нето така и бруто, бонуси (награди) платен данок итн. Лицето ја печати даночната пријава и ја пополнува заедно со колегите врз основа на издадената потврда. Останатите колеги ја носат во УЈП во Скопје, а лицето ја носи во УЈП во Куманово. Оние во Скопје ги прифаќаат како ОК, додека онаа во Куманово не ја прифаќаат бидејќи не била добра потврдата. Треба институцијата која е во склоп на исто министерство како УЈП да ја смени потврдата. Замислете физичко лице им служи како поштар на служби во склоп на едно миснистерство. Просто да не поверуваш, во секој град посебна државна администрација. Во која држава е УЈП Куманово, а во која УЈП Скопје. Случајно да не работат за Србија. Се надеваме не.

Вработената во УЈП во Куманово вика дека била на т.н. „СОВЕТУВАЊЕ“ и не смеела да прифаќа таква потврда. Многу е интересно што сите се т.н. „ПАМЕТНИ“, а паметот не можеш да им го измериш ниту со МИКРОСКОП. Сите одат на СОВЕТУВАЊА, ама џабе за да сфатат треба нешто повеќе од посета на советување а тоа е ПАМЕТ. Среќа што државата ни е оставена на такви ПАМЕТНИ типови и типки, бидејќи без нив десега ќе бевме многу понапред и во однос на стандардот, и вработеноста и едукацијата, па немаше да знаеме што да правиме со парите како да ги потрошиме. Но, за среќа заради такви ПАМЕТЊАКОВИЌИ сме тука каде што сме да ЖИВУРКАМЕ од денес за утре.

Но, каде е претприемништвото и претприемачот тука:

  • Кога вака се однесуваат со физички лица вработени во државни институции, како ли ќе се однесуваат со приватни компании (читај КРИМИНАЛЦИ, бидејќи секој бизнис за нив е криминал – заради незнаењето или т.н ПАМЕТ).
  • Кога вака се однесуваат со физички лица како ли ќе се однесуваат со потенцијални странски нвеститори. (Па сега ви е јасно зошто ВРИЕ од ИНВЕСТИЦИИ во РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА)

ЗА ЖАЛ ТОА Е МАКЕДОНИЈА И НАШАТА РЕАЛНОСТ. НО, ДА СЕ НАДЕВАМЕ ДЕКА НА МЕСТАТА НА ВОЛКУ ПАМЕТНИ ЛУЃЕ ЌЕ ДОЈДАТ НЕКОИ ПОМАЛКУ ПАМЕТНИ КОИ ЌЕ НЕ ОПРАВАТ. ЗА МАКЕДОНИЈА СО ПОМАЛКУ ПАМЕТНИ, НАПРЕД!

post

ФИНАНСИИ ЗА МАЛИТЕ БИЗНИСИ

Колку им се достапни финансиите на малите бизниси, на стартап бизнисите, на претприемачите воопшто? Велиме кризните (рецесиски) времиња се голема можност за економски бум. Тој економски бум можат да го нарават идните претприемачи (претприемачи кои ќе се родат во кризата). Тоа се луѓе кои иако ја загубиле работата ќе се обидат да заработат. Овие луѓе ќе воведат нови идеи, нови начини на работа, нови производи, нови процеси, нови начини на размислувања…

Но, за секој бизнис се потребни финансии. Какви се условите за финансирање на банките за нови бизниси? НИКАКВИ! Нашите банки не се водат од бизнис план. Тие едноставно бараат бизнисот да постои повеќе време. Доколку немате една година постоење нема финансии во вид на кредити од банки. Или доколку дојдете ќе бидат неповолни услови и мали износи.

Каква е помошта од државата за нови бизниси и претприемнички процеси? НИКАКВИ! Не слушнав дека планот за излез од кризата опфаќа помош за нови бизниси и мали бизниси. Што е полошо истите од страна на државните инспекциски органи се постојано на удар (И ТОА ЗА СИТНИЦИ – НЕ ЗА КРИМИНАЛ!!!).

Дали е обезбедена вистинска конкуренција за малите и стартап бизниси? НЕЕЕЕЕЕ! Зошто? НИКОЈ НЕ ЗНАЕ!!! Обид со ставање во правниот систем на пазарџиите не успеа!!!!!!!!!!!! ЗОШТО? ИЗБОРНА ГОДИНА!!!!! СТРАВ!!!!!… Еден мал бизнис во правен систем плаќа прридонеси за претприемачот, за вработените, данок на добивка (И ДА ИМАТЕ ДОБИВКА И ДА НЕМАТЕ ЌЕ ПЛАТИТЕ!!!!!! – ТОА Е КОНКУРЕНТНОСТ?????), ДДВ, ИСТАКНАТА ФИРМА на локалните власти, БАНКАРСКИ ПРОВИЗИИ за уплати и исплати, кирија за простор, СМЕТКОВОДИТЕЛ… И ШТО УШТЕ НЕ?  Пазарџиите НЕМААТ ФИРМА – НЕМААТ ДАНОЦИ, ФИРМРИНИ, ГОЛЕМИ КИРИИ, БАНКАРСКИ ПРОВИЗИИ (бидејќи 99% од стоката што ја продаваат е влезена на црно без царини, даноци итн)… И ТОА Е КОНКУРЕНТНОСТ?????? Тука се и еден куп улични продавачи. ПРОБЛЕМИТЕ СЕ РЕШАВААТ НЕ СЕ ОДЛАГААТ. СЕКОЈ НЕРЕШЕН ПРОБЛЕМ НОСИ УШТЕ ПОГОЛЕМИ ПРОБЛЕМИ.

Дали е обезбедена вистинска обука? НЕЕЕЕЕ! Зошто? НИКОЈ НЕ ЗНАЕ!!! Треба некој да ја плати.

Дали е обезбедена финансика помош од државата? НЕЕЕЕЕ! Зошто? НИКОЈ НЕ ЗНАЕ!!! За тоа реба пари, а ние не знаеме да управуваме со нив.

Контактирав со една колешка која живее во САД и вели голема криза е сега таму. Ме праша како се снаоѓаме ние со кризата. МОЈ ОДГОВОР БЕШЕ ДЕКА НЕ ЈА ЧУВСТВУВАМЕ НИЕ СМЕ НАУЧЕНИ ДА ЖИВЕЕМЕ ВО КРИЗА ВЕЌЕ 20-ТИНА ГОДИНИ.

Научи го човекот да се соживее со сопствената и општата криза и ќе владееш со него бидејќи секогаш ќе биде задоволен со трошки, а не ручек во луксузен ресторан. Тоа е МАКЕДОНИЈА.

ДА СЕ НАДЕВАМЕ ДЕКА ЌЕ ДОЈДАТ ПОДОБРИ ДЕНОВИ И ПОДОБРИ ВОДАЧИ ОД ИЗМИНАТИТЕ 20-ТИНА ГОДИНИ.

ВИДИ КАКО МАЛ ПРИДОНЕС ОД pretpriemac.com:

Трендови во 2009 година

10 извори на bootstrap финансирање

44 трикови за заштеда на пари

Бизнис идеи за 2009