post

Глобализација или нов светски поредок – Дел 2

Овој наслов е втор дел од серијалот за глобализација или нов светски поредок. Првиот дел можете да го прочитате во Глобализација или нов светски поредок – Дел 1.

Глобалните компании можат да настанат со развој и окрупнување на самата компанија, но и со фузија на две или повеќе домашни или меѓународни компании.

Најголем број од глобалните компании се акционерски друштва, бидејќи тоа е најдобар начин да се собере потребен износ на парични средства за меѓународно работење, но финансиите можат да се соберат и од други извори како што се: државите, банките, пензиските фондови…

Со глобализацијата, меѓународното производство се специјализира. Капиталот се вложува во земјите богати со суровини, каде што се организира производство, а во другите земји се извезуваат готови производи.

Профитот останува кај тие што вложуваат капитал, односно кај глобалните компании, па моќта што ја има државата е второстепена, во однос на моќта што ја има компанијата. Финансиската моќ на компаниите им овозможува голема моќ, како во своите земји така и во странство. Денес голем број на политички, економски или воени потези кои ги повлекуваат одредени држави, можат да се набљудуваат низ призмата на интересите на глобалните компании.

Информациите кои ги добиват компаниите се посложени и поразновидни. Најголемо значење за глобалните компании претставуваат нематријалните технологии, односно знаењето.

Тие се штитат со помош на лиценци или патенти, но тоа најчесто се случува на национално ниво, па глобалните компании се повеќе настојуваат лиценците и патентите подеднакво да се заштитуваат во целиот свет.

Компаниите кои сакаат конкурентно да работат на меѓународниот пазар (а без тоа не можат да опстанат), во денешно и во идно време, мораат стратешки да размислуваат и пронаоѓаат решенија за брзи глобални промени. Се почесто, компаниите треба да се однесуваат предаторски за да успеат во светски рамки. Глобалните компании можат преку супериорната технологија, големиот економски обем, користењето на евтини суровини и енергенси, најдобри луѓе и евтин транспорт, секаде во светот да понудат висококвалитетен, а релативно евтин производ. Глобализацијата на пазарот се јавува поради интензивниот развој на меѓународната трговија и соработка. На глобалниот пазар се пласираат производи, услуги, финансии, суровини и работна сила. Големата стандардизација и унификација на производите овозможува ширење на глобалното работење. Пример, производството на делови за авиони,  можно е да се одвива во различни држави поради стандардизацијата на производството. Помина времето кога производите се прилагодуваа на вкусот на потрошувачите во определени региони, сега постои тренд да се креира глобален вкус на купувачите и така настанува единствената глобална култура.

При отпочнување со глобалното работење мора да се води сметка за разни видови на ризици и тешкотии, согласно со комплицираните економски, политички и социокултурни сили. Глобалната конкуренција подразбира понуда на производи со висок квалитет и со прифатливи цени, како резултат на намалување на трошоците на производството. Конкуренцијата на глобално ниво е остра, но е ограничена најчесто помеѓу две или неколку компании. Пример: Boeing – Airbus, Caterpillar- Komatsu, Coca Cola-Pepsi.

Глобалните компании вршат деиндустријализација на богатите земји, префрлувајќи ја застарената или валкана индустија во неразвиените држави. Со вложување на капитал во помалку разиените земји, глобалните компании се повеќе создават јаз помеѓу богатите и сиромашните земји. Тие отвараат фабрики кај што има суровини, каде произведуваат определени производи или полупроизводи, кои понатаму ги продаваат на други пазари за големи профити. Профитите се остваруваат и доколку полупроизводите дополнително се обработат во трета земја, при што се добиваат готови производи, кои се повеќекратно поскапи.

Доколку неразвиената земја ја национализира таквата фабрика, таа по одреден период почнува да пропаѓа поради лошиот или коруптивен менаџмент, поради превработување, поради неискуство и доаѓа до технолошко заостанување па фабриката најчесто пропаѓа, а развиените земји создаваат технолошка зависност. Доколку е потребно, зависноста се постигнува и со финансирање на определени политички партии на изборите, па тие носат позитивни одлуки за компанијата.

Продолжува: Глобализација или нов светски поредок – Дел 3.

About Илија Чубровиќ

Speak Your Mind

*