Зошто ни треба бизнис план?

Досега повеќепати пишував за тоа кога треба, кога не ни треба бизнис план. Во секој случај, нема потреба во услови кога зборуваме за старт-ап бизниси. Бизнис планот е еден од традиционалните средства за водење на бизнис, но особено заради фактот што така сме научени. Знаеме за формализација, правила, услови, формули… Но, тоа во многу случаи е неприменливо кога бизнисот функционира во крајно неизвесна средина.

Сепак процес на планирање е нешто сосема друго, нешто што не е статично туку динамично и флексибилно. Бизнис планот е нешто на што не треба да се губи време, но треба да се има во било каква форма едноставно за да останеме на вистинскиот пат.

Едни од најважните употребни вредности на еден бизнис план се следниве:

1. Патоказ за идните бизнис активности. Што планирате да направите во иднина? Не е важно како ќе изгледа еден ваков бизнис план, важно е да имате еден вид на водич кој ќе ве води низ процесот на имплементацијата.
2. Сет/група на бизнис идеи. Како еден претприемач, вие постојано ќе имате различни бизнис идеи. Бизнис планот можете да го користите едноставно како документ во кој ќе ги забележите своите бизнис идеи заедно со иницијалната анализа и неколку чекори кои ќе треба да ги преземете во иднина, едноставно за да не се заборават.
3. Раст на бизнисот. Како едни од поважни активности на еден претприемач претставува планирање на растот на бизнисот. Бизнис планот може да биде одлично средство за планирање на таквите активности.
4. Развој на нови производи. Бизнис планот претставува одлично средство во кое ќе ги бележите и следите идеите за развој на нов производ за вашиот бизнис.
5. Одлучување. Една од употребните вредности на бизнис планот е помошта што вие како претприемач ќе ја добиете од него кога мора да носите одлуки. Бизнис планот го зацртува патот кој треба да го поминете во периодот за кој се однесува, па затоа и ќе ви помогне во донесување на одлуки за да останете на тој пат.
6. Регулирање на мозокот на претприемачот. Мозокот на претприемачот работи со 100 километри на час. Постојано нови идеи, нови планови, нови проекти… Бизнис планот е одлично место каде ќе ги исфрлите тие работи од вашиот мозок.
7. Средство за опишување на бизнис идеи. Освен собирање на бизнис идеи, бизнис планот може да содржи и опис или допрецизирање на секоја од идеите кои сакате да ги имплементирате.
8. Контрола на спроведеното. И секако бизнис планот може да се користи и како контрола на спроведеното и основа за идните подобрувања на бизнисот.

Бизнис планот претставува претприемачка мапа кон успехот.

Можете да направите еден кога ќе сакате да го проширите вашиот бизнис. Ќе направите и користите бизнис план кога ќе сакате бизнисот да остане на вистинскиот пат. Можете да го направите кога ќе сакате да поминете низ најважните елементи на вашиот бизнис и да се обезбедите дека сè е онака како што треба да биде.

Во последните неколку години, правам неколку промени во процесот на бизнис планирање и бизнис планот како алатка за да се имплементираат и извршуваат задачите како резултат на тој процес. Прво, почнував со шаблони за секојдневно користење, а наскоро по стартување на имплементација, сфатив дека ми треба нешто различно или нешто повеќе, кое што треба да биде вклучено во процесот на планирање. Тоа беше бизнис модел.

Искуството продолжува да ми кажува дека ми требаат повеќе детали, особено во области на ризик и управување со ризикот. Го вклучив и тој дел во процесот на бизнис планирање и бизнис планот нормално.

Но, повторно, ми треба нешто повеќе. Бидејќи не можеме да замислиме денес бизнис без градење на онлајн присуство, повторно направив измени во процесот на бизнис планирање и бизнис планот, вклучувајќи и посебен дел за онлајн стратегија.

Повторно, сфаќам дека недостасува нешто. Бидејќи бизнис планот е алатка која се користи секојдневно за управување со бизнисот, потребни се системи на поддршка за онлајн стратегија, која би била имплементирана како посебен дел со последните измени. Ми треба стратегија за содржина, или нешто што јас го нарекувам идеи за содржина кои ќе бидат содржани во уредувачки календар заедно со одговорностите.

Сега, тој план е многу поинаков од обичниот базиран на темплејти. Тој е многу постабилен, но и многу покорисен на основа на она што сум го користел во минатото.

Затоа се обидов ова да го поставам во едден Mind Map создаден за подготовка на таков план за вашиот бизнис

Кликнете на сликата за целосна верзија, или преземете го тука.

Бизнис план

Бизнис план е потребен кога бизнисот веќе ќе започне да функционира, кога се поминува она страотна стартап фаза, но без грешка.

Во овој наслов би сакал да презентирам еден едноставен процес на подготовка на еден едноставен план за развој на твојот бизнис. Процесот е преку одговор на специфични прашања кои ќе те поттикнат да размислиш, најдеш одговори и составиш план со конкретни чекори за твојот бизнис во наредниот период.

Напомена: овој вид на бизнис план се однесува на мали бизниси кои само што ја поминуваат стартап фазата, односно хипотезите се тестирани и докажани и бизнисот започнува да заработува пари.

Ти како претприемач

Ти си претприемач, од тебе се започнува или започнало. Затоа и мора да започнеш од тебе.

Интересно е што многу проблеми во еден бизнис се јавуваат токму во таа спрега, претприемач, бизнис и купувачи. Претприемачот има свои цели, бизнисот има свои цели, но и купувачите имаат свои цели.

Сите тие цели мора да се усогласат за да системот-спрегата функционира како едно. Затоа мора да започнеш од тебе, твоите цели и твојата визија.

1. Како еден претприемач како се гледаш во следните една, две или три години?
2. Што сакаш да постигнеш на личен план во тој период?
3. Можеш ли да го постигнеш тоа што сакаш да го постигнеш?
4. Што твојот бизнис треба да постигне за да можеш да ги постигнеш личните цели?

Бизнис визија

Кога веќе знаеш што сакаш и како да го постигнеш тоа што го сакаш време е да ја скицираш визијата за бизнисот за во иднина, односно периодот за кој ќе се однесува тој бизнис план.

1. Што сакаш твојата компанија да биде во иднината?
2. Зошто сакаш да биде тоа што сакаш да биде во иднина?
3. Како бизнис визијата може да допринесе за визијата за тебе како еден претприемач?
4. Како бизнис визијата може да допринесе за купувачите?

Бизнис цели

За да една визија стане реалност мора да исполнат одредени цели. Кои се тие цели?

1. Како ќе ја реализираш визијата?
2. Која е целта на постоење на твојот бизнис, односно мисијата на бизнисот?
3. Која е вредноста која што ќе им ја ветуваш на купувачите во идниот период?

Маркетинг

За еден бизнис да ги исполни целите поставени пред него ќе мора да има купувачи, и да ја зголемува базата со купувачи. Затоа и потребата од маркетинг стратегија.

1. Кои ќе бидат идеалните купувачи за твојот бизнис?
2. Каде се тие?
3. Што сакаат?
4. Како функционираат?
5. Како ќе го раснеш бизнисот?
6. Како ќе стигнеш до тие купувачи?
7. Какви можности постојат на пазарот?

Финансии

И се би било ОК, доколку не постојат трошоци. Но, тие се неминовна реалност на еден бизнис и мора да се обезбеди нивно покривање, инаку нема бизнис.

1. Што треба да постигнеш на финансиски пла по една година од имплементацијата на планот?
2. Какви приходи очекуваш?
3. Каква профитабилност очекуваш?
4. Како ќе го мериш успехот?
5. Како ќе се движи готовинскиот тек?
6. Треба ли да интервенираш со дополнителни финансии заради целосна имплементација на планот?

Акција

Досега беше се лесно и едноставно, си седиме во канцеларија и пишуваме на лист хартија, користиме дигитрон или компјутер. Но, она што се планира, мора да се имплементира. А, ќе се имплементира само доколку твојот план има прецизно и јасно дефинирани чекори кои треба да се преземат заради реализација на планот и остварување на зацртаните цели.

1. Какви конкретни чекори ќе преземеш заради остварување на визијата?
2. Кога клучните проекти ќе бидат комплетирани?
3. Кој ќе биде одговорен за имплементација на конкретните следни чекори?
4. Што претставува успешна акција?

Бизнис план претставува жива материја. Тој не служи за да се каже дека имате бизнис план и кој ви стои во фиока или на полица и фаќа прашина. Бизнис планот не е непроменлив.

Запомнете светот на бизнисот е променлив свет, па така и вашиот бизнис е променлив, па затоа и вашиот бизнис план е променлив.

Претприемачите се луѓе кои се секогаш полни со идеи. Идеите се тие кои го водат бизнисот напред. Тие идеи можеби не сте ги имале кога сте го подготвувале бизнис планот. А, сите ваши анализи покажуваат дека имплементацијата на идеите ќе го зголеми вашиот успех. Затоа ќе мора да ги внесете во вашиот план, да извршите прилагодување на истиот.

Ниеден бизнис план не е 100% точен и вистинит бидејќи тој во голем дел се базира на историски податоци, анализи и проценки за иднината. Грешките се можни и оправдани.

Затоа мора да се споредуваат планираните и остварените бројки. Да се бара најголемата разлика. Да се бараат причините за таквата разлика кои би се имплементирале во следниот циклус на планирање. Само на ваков начин ќе се обезбеди континуирано подобрување не само на процесот на планирање во вашето претпријатие туку и на севкупните бизнис процеси.

Но што е тоа што треба да се споредува во бизнис планот? Еве некои споредбени точки на кои треба да обрнете внимание:

• Дали минатата година ги исполнив целите кои си ги постави во бизнис планот? Дали тековната работа води кон исполнување на поставените цели? Ова е значајно бидејќи доколку целите не ги исполнувате ќе мора да менувате нешто во самиот процес на работата.
• Дали имате воведено нови производи кои не се опфатени со Вашиот бизнис план? Дали споредбата на Вашите производи во однос на конкурентните е иста како во бизнис планот? Дали имате планови за идни производи кои не сте ги опфатиле со бизнис планот? Производите и/или услугите се тие кои ви носат финансии во вашиот бизнис. Нивното постојано следење е многу важно.
• Дали пазарните движења се онака како што прикажува Вашата анализа на пазарот во бизнис планот? Движењата на пазарот се основа за многу одлуки во однос на Вашето работење. Мора да го следите пазарот доколку сакате да останете на него. Инаку, ќе ве отфрли.
• Дали има крупни промени во индустријата кои не се предвидени во анализата на индустријата во Вашиот бизнис план? Секоја индустрија има посебни карактеристики и движења. На пример, за IT индустријата карактеристика се големи и брзи промени. За да се биде во тренд и во склад со пазарот мора да се следат движењата во индустријата во која се наоѓате.
• Имате ли некои промени во Вашата маркетинг стратегија која е опишана во бизнис планот? Како се движат Вашите цени, промоцијата и дистрибуцијата? Вашиот маркетинг, цените, промотивниот материјал и начинот на дистрибуција се променлива категорија. И треба да бидат променливи. Но, какво влијание ќе имаат на продажба, на процесот на работењето, на менаџментот ќе влијае и на планирањето.
• Дали продажбата се движи како во проекциите во планот? Ова е најважна контролна точка со бизнис планот. Од Вашата продажба ќе зависи и рентабилноста, и готовинскиот тек, и видот на маркетингот, вработување… Сето ова се важни елементи на кои се базира Вашиот бизнис план.
• Има ли промени во однос на маркетинг планот?
• Дали организациската структура е онаква како што е наведена во планот? Дали работите со истиот менаџерски тим како во планот? Променети ли се плановите за вработување на персонал?
• Каква е вашата реална рентабилност во однос на планираната?
• Дали вашата добивка или загуба е во согласност на планот? Продолжувате со ист начин на работа или не?
• Дали готовинскиот тек се движи како што е опфатено во планот?
• Дали вашите јаки и слаби страни, како и можности и закани се исти како во планот? Има ли промена во нивното влијание на вашето работење?

Ова се основните елементи кои во текот на годината треба:

1. да се контролираат,
2. да се споредуваат со планот,
3. да се утврдат причините за таквата разлика
4. да се решаваат сите проблеми преку отстранување на негативните разлики (несиполнувањата на планот)

На сликата подолу е даден дијаграм на текот на активностите при мерење на резултатите и споредбата на оствареното со планираното.